آموزش و پرورش ابتدایی و ارزش‌ها در رویکردی کیفی ـ تطبیقی با سند برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران
نوع مقاله:
ترویجی
نویسندگان:
✍️ سیف‌اله فضل‌الهی قمشی
/ دانشیار گروه مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم / fazlollahigh@qom-iau.ac.ir
/ دانشیار گروه مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم / fazlollahigh@qom-iau.ac.irچکیده:
هدف پژوهش تعیین ارزش های مطرح در دوره ابتدایی ایران است و روش آن از نظر اهداف، کاربردی؛ به لحاظ شیوۀ گردآوری داده ها، کیفی است. از طریق بررسی منابع مکتوب و انجام مصاحبه با افراد صاحب نظر، ابعاد، شاخص ها و نشان گرهای مرتبط با ارزش های دورۀ آموزش و پرورش ابتدایی تعیین شد. جامعۀ آماری این پژوهش شامل: الف) محتوای آخرین نسخۀ ویرایش شدۀ سند برنامۀ درسی ملی جمهوری اسلامی ایران؛ ب) معلمان آشنا با سند برنامۀ درسی ملی، بودند. نمونۀ آماری به ترتیب 7 و9 نفر بودند که به شیوۀ غیرتصادفی، در حد اشباع نظری انتخاب شدند. ابتدا40 ارزش از سند تحول بنیادین آموزش و پرورش توسط شرکت کنندگان در پژوهش احصاء، سپس شرکت کنندگان در پژوهش، ارتباط میان ابعاد و مؤلفه های مربوط به ارزش های دورۀ آموزش ابتدایی را استخراج و نشان دادند که ارزش ها دارای دو بعد فردی و اجتماعی هستند. براساس یافته های کیفی فوق، پرسش نامۀ پژوهشی و عملی برای سنجش ارزش ها در مدارس ابتدایی به دست آمده است.
Article data in English (انگلیسی)
- آرمند، محمد، 1389، متون ادب برگزیده شهید و شهادت برای برنامه‌های درسی آموزش و پرورش، طرح پژوهشی کاربردی تحت نظارت حسن ملکی، تهران، معاونت پژوهش و تبلیغات بنیاد شهید انقلاب اسلامی.
- آزادمنش، سعید و افضل‌السادات حسینی، 1393، «تحلیل تطبیقی اهداف تربیت اخلاقی دورة ابتدایی در کشورهای ژاپن و ایران، با نظر به ارزش‌های حاکم بر برنامۀ درسی»، اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال ششم، ش 2، پياپي 12، ص 119ـ136.
- حسنی، محمد، 1389، «نقد الگوی هدف‌گذاری سند برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات درسی ایران، دوره پنجم، ش 18، ص 89ـ119.
- خلیلی، ش. و همكاران، 1395، «بررسی رابطه ارزش‌های شخصی، بنیان‌های اخلاقی و نگرش‌های دینی و مقایسه آن در دختران و پسران»، در: اولین کنفرانس بین المللی روانشناسی و علوم اجتماعی، تهران، شرکت خدمات برتر.
- درون‌پرور، محمدرضا و همكاران، 1398، «ارتباط اولویت ارزش‌های اخلاقی و جنسیت در دانشجویان دانشگاه اصفهان»، رویش روانشناسی، سال هشتم، ش 10، پیاپی 43، ص 193ـ200.
- رضایی، مهدی و حسن ملکی، 1391، «بررسی تأثیر شیوة آموزش ارزش‌های دینی بر درونی‌سازی ارزش عفاف مبتنی بر دیدگاه تربیت منش و شخصیت توماس لیکنا»، اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال چهارم، ش 1، ص 101ـ124.
- ستایش، حسن، 1393، «بررسی و تحلیل برنامه درسی ملی از منظر توجه به ارزش‌های انقلاب اسلامی و روش‌های انتقال آن به دانش‌آموزان»، در: مقالات برگزیده معاونت پژوهشی و برنامه‌ریزی وزارت آموزش و پرورش.
- سلسبیلی، نادر، 1395، «بررسی و تحلیل برنامه درسی ملی تدوین‌شدۀ جمهوری اسلامی ایران براساس دانش نظری حوزه برنامه درسی، تجارب نظام‌های آموزشی و زیرنظام برنامه درسی در اسناد مربوط به تحول بنیادین آموزش و پرورش»، مطالعات برنامه درسی ایران، ش 11(41)، ص 65ـ98.
- عقیلی، سیدرمضان، 1400، «تحلیلی بر وضعیت ارزش‌های اخلاقی در کتب درسی دوره ابتدایی»، تربیت اسلامی، سال شانزدهم، ش 35، ص 143ـ164.
- علوی، سیدحمیدرضا و مهناز حاج غلامرضايي، 1391، «روش‌شناسی آموزش ارزش‌های اخلاقی و دینی»، اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال چهارم، ش 2، ص 107ـ132.
- فقیهی، علیرضا و همكاران، 1396، «بررسی راه‌های نهادینه کردن ارزش‌های دینی در دانش‌آموزان دختر دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان، مدیران و معاونان در مدارس ابتدایی استان لرستان»، در: اولین کنفرانس ملی پژوهش‌های نوین ایران و جهان در روانشناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم اجتماعی، شیراز، دانشگاه علمی کاربردی شوشتر.
- محمدخلیفه، عبداللطیف، 1378، بررسی روان‌شناختی تحول ارزش‌ها، ترجمة سیدحسین سیدی، مشهد، آستان قدس رضوی.
- موریش، ایور، 1373، درآمدی به جامعه‌شناسی تعلیم و تربیت، ترجمة غلامعلی سرمد. تهران، نشر دانشگاهی.
- موسوی، ستاره و محمدرضا نيلي، 1393، «تحلیل و بررسی نمود ارزش‌های انسانی و اخلاقی در حوزه برنامه‌ریزی درسی براساس آموزه‌های دینی»، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هشتم، ش 79، ص 123ـ142.
- موسی پور، ن.، و س صابری اناری، 1389، «ارزشیابی استلزامات و اقتضائات اجرایی برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات برنامه درسی، سال پنجم، ش 18، ص 62-88.
- نبوی، سیدصادق، 1399، «بررسی میزان عمل به هنجارهای اسلامی توسط دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه از دیدگاه معلمان و مدیران مدارس و ارائه راهکارهای عملی»، مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، سال پنجم، ش 1، ص 93ـ128.
- Albu, G, 2012, "Primary school teachers and their values at the beginning of the XXI century. Case study", Procedia - Social and Behavioral Sciences, N. 187, P. 40-44.
- Block, K., Gonzalez, A. M., Schmader, T. & Baron, A. S., 2018, "Early Gender Differences in Core Values Predict Anticipated Family Versus Career Orientation", Psychological Science, N. 29 (9), p. 1–8.
- Brent, J, 2010, The effects of parent-child and teacher-child relationsheps on diverse chldren’s transition to school. A thesis submitted in conformity with the requirements, for the degree of Doctor of Philosophy. University of Toronto.
- Guba, E. G., & Lincoln, Y. S., 1982, "Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry", ECTJ, N. 30(4), p. 233-252.
- Inglehart, R., & Baker, W. E., 2000, "Modernization, cultural change, and the persistence of traditional values", American sociological review, N. 65 (1), p. 19-51.
- Meydan, H, Kaymakcan, R, 2012, "Values in the Curricula of Religious Education and Social Studies" in Primary Schools in the Context of Local-Universal Dilemm. Educational Sciences, Theory & Practice.
- Shuayb, M., O’Donnel, S., 2017, Aims and Values in Primary Education: England and other countries, London, Cambridge University Press.
- Svensson, J, 2015, "Religious education and teaching young people about humanity: Suggesting a new role for RE and for the academic study of religions in Sweden", Temenos, N. 51(2), p. 99-177.
- Vaquero,M, 2018, "Religious Education in Public Schools in Western Europe", International Education Studies, N. 11(1), p. 155-164.
شیوه ارجاع به این مقاله:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
عابدی موحد، محمد، فضل‌الهی قمشی، سیف‌اله، شریفی‌راد، غلامرضا.(1401) آموزش و پرورش ابتدایی و ارزش‌ها در رویکردی کیفی ـ تطبیقی با سند برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه معرفت، 31(4)، 23-35
محمد عابدی موحد؛ سیف‌اله فضل‌الهی قمشی؛ غلامرضا شریفی‌راد."آموزش و پرورش ابتدایی و ارزش‌ها در رویکردی کیفی ـ تطبیقی با سند برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران". فصلنامه معرفت، 31، 4، 1401، 23-35
عابدی موحد، محمد، فضل‌الهی قمشی، سیف‌اله، شریفی‌راد، غلامرضا.(1401) 'آموزش و پرورش ابتدایی و ارزش‌ها در رویکردی کیفی ـ تطبیقی با سند برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران'، فصلنامه معرفت، 31(4), pp. 23-35
