رويکرد نظري اديان به دست‏اندازي بشر در ساختار آفرينش موجودات با تأکيد بر شيوه شبيه ‏سازي

سال سي‌ و يكم، شماره هشتم، پياپي 299، آبان 1401، ص 9ـ20

نوع مقاله: ترويجي

* مصطفي نجفي/ کارشناس ارشد فلسفة دين مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) mostafa1368mn@gmail.com
محمدحسين فارياب/ دانشيار گروه کلام مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)     m.faryab@gmail.com
دريافت: 04/03/1401                    پذيرش: 17/07/1401

چکيده
بشر همواره در طول تاريخ حيات خود به تصرفات مختلف در طبيعت اقدام کرده و با استفاده از علم و قدرت خود قواي طبيعت را مسخر خود قرار داده است. هرچه شناخت انسان از اسرار آفرينش افزايش يافته، امکان تصرف او در ساختار طبيعي موجودات نيز مضاعف شده است. با توجه به اينکه همة موجودات، نشانه‌هاي الهي و مظاهري از حکمت و قدرت و علم و تدبير و ارادة او به‏شمار مي‏روند، از منظر دين‏شناختي تصرفات بشر در مخلوقات، چه تبييني دارد؟ نوشتار پيش‏رو با بررسي مهم‏ترين شيوه‏هاي سنتي و نوين ايجاد تغيير در ساختار موجودات، رويکرد نظري انديشمندان اديان بزرگ الهي را مورد کاوش قرار مي‏دهد. حاصل اين پژوهش ترجيح رويکرد جواز تصرف طولي و عدم جواز تصرف عرضي در ساختار طبيعي موجودات از نظر اسلام است. در اديان ديگر نيز هرچند در جواز يا عدم جواز تصرف، اختلاف وجود دارد، ولي حضور کم‏رنگ اين اديان در عرصه اجتماعي بشر، پذيرش نقش ابزاري طبيعت براي انسان و در نتيجه جواز هرگونه تصرف در ساختار طبيعي مخلوقات را براي پيروان اين اديان هموار کرده است. روش پژوهش، توصيفي ـ تحليلي است.

كليدواژه‌ها: ربوبيت تکويني، تغيير طبيعت، تسخير جهان، مهندسي ژنتيک، شبيه‏سازي، تغيير جنسيت.