سال بيست و هفتم ـ شماره 251 (ويژة تاريخ)
آذر انجم شعاع / دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه آزاد اسلامي واحد قم a.anjom4839@gmail.com
محمدرضا شهیدی پاک / عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز dr.mohammadrezashahidipak1@gmail.com
دريافت: 23/10/96 پذيرش: 25/6/97
چکیده
مصر و شام در ربع اول قرن دهم هجری (923ق) توسط ترکان عثمانی فتح و طومار دولت ممالیک درهم پیچیده شد، و قاهره، که پایتخت دولت ممالیک و مرکز خلافت تشریفاتی عباسی بود، به یکی از ولایات امپراتوری عثمانی تبدیل و مقام خلافت به عثمانی منتقل گردید. آنها تحت نظام دیوان‌سالاری، مدت چهار قرن بر این سرزمین حکم راندند؛ اما برخي عوامل موجب حذف خلافت، تشتّت سیاسی، نفوذ غرب و پاره پاره شدن این منطقه به چندین کشور شد. این پژوهش با رویکرد تحلیلی ـ توصیفی، تبیینی نقش سیاست‌گذاری‌های دولت عثمانی را در فرایند تجزیة مصر و شام بررسی مي‌كند. از نظر پژوهش‌گر، سیاست‌گذاری‌های داخلی در قالب ساختار اداری، نظامی، فرهنگی، مذهبی، و آموزشی، و سیاست‌های خارجی دولت عثمانی به گونه‌ای ترسیم و اجرا شد که فروپاشی، تجزیه و نفوذ انگلیس و فرانسه را در منطقه مصر و شام در پی داشت.
کلیدواژه‌ها: مصر، شام، دولت عثمانی، ممالیک، انگلیس، فرانسه.
