تربيت اخلاقي

سال بيست و هشتم ـ شماره اول، پياپي 256 (ويژة اخلاق)

روح‌الله شهریاری/ کارشناس ارشد تربیت اخلاقی مؤسسه آموزش عالی اخلاق و تربیت    roohollah127@gmail.com
حسن نجفی/ دکتری مطالعات برنامه درسی دانشگاه علامه طباطبائی     hnajafih@yahoo.com
دريافت: 19/02/97                    پذيرش: 07/08/97
چکيده
عوامل زیادی در فرایند تربیت اخلاقی دخیل‌اند، که یکی از آنها، وراثت است. پاسخ به این مسئله که وراثت چه میزان در تربیت اخلاقی انسان نقش دارد، ما را در کسب نتیجة مطلوب از فرایند تربیت و تحقق اهداف و روش‌های تربیتی یاری می‌رساند. این پژوهش با نگاهی توصیفي ـ تحلیلی به عاملیت وراثت در تربیت اخلاقی انسان، و تأثیرگذاری آن، از منظر معصومان علیها السلام. پرداخته ‌است. بدین منظور، ابتدا ساحت‌های وجودی انسان که وراثت در آنها تأثیرگذار است، بررسی شده است. آن‌گاه به رابطه این ساحت‌ها با تربیت اخلاقی اشاره شده است. نتیجه بررسی‌ها نشان می‌دهد که هر فرد بر اثر وراثت دارای زمینه‌های ارثی در حافظه و هوش و جسم و خُلقیات است. از سوی دیگر، با تحلیل جایگاه هر کدام از این ابعاد در ساحت‌های مختلف تربیت، به این نتیجه رسیدیم که گرچه وراثت در برخی ساحت‌های تربیت، مانند: تربیت عقلانی و بدنی، نقش پررنگ و بااهمیتی دارد؛ اما در تربیت اخلاقی، صرفاً به‌عنوان زمینه‌ساز، تأثیرگذار است، و باید با استفاده از روش‌های تربیتی مدیریت شود تا آثار زمینه‌ای آن مانع جریان تربیت اخلاقی نباشد.
کلیدواژه‌ها: تربیت اخلاقی، عاملیت صفات وراثتی، روایات معصومان علیها السلام.