سال بيست و دوم ـ شماره 190 ـ مهر 1392، 27ـ36
حسن محيطى اردكان
چكيده
از ميان براهينى كه توسط دانشمندان اسلامى براى اثبات توحيد خداوند متعال اقامه كردهاند، برهان تمانع به دليل بهره مندى از پشتوانه عقل و نقل، از جايگاه ويژهاى برخوردار است. شهيد مطهّرى نيز براى نفى تعدد واجب الوجود و درنتيجه اثبات توحيد خداوند متعال، اين برهان را در كنار براهينى نظير برهان فرجه و برهان از طريق وحدت عالم، نامحدودى ذات خداوند متعال و نيز از راه نبوت مطرح كرده است. با اين تفاوت كه ايشان سعى كرده تا با ارائه تقريرى جديد و متفاوت، به برخى اشكالاتى پاسخ دهد كه تقارير ديگر قادر به پاسخگويى آنها نيستند.
در اين پژوهش سعى شده تا با روش توصيفى ـ تحليلى، ديدگاه شهيد مطهّرى با عنوان «تقرير فلسفى» بسط داده شود و صحت تقرير ايشان و نيز صحت تطبيق اين تقرير با آيه بيست و دوم سوره «انبياء» مورد نقد و بررسى قرار گيرد.
كليدواژه ها: برهان تمانع، توحيد، واجب الوجود، تقرير عاميانه، تقرير فلسفى.