سال بيست و دوم ـ شماره 194 ـ بهمن 1392، 87ـ99

زهرا پورروستائى اردكانى¹

محمدعلى محيطى اردكان²

چكيده

لباس، يكى از مظاهر پراهميت تمدن بشر و يك عمل اجتماعى معنادار است. اين مقاله با هدف بيان معيارهاى اسلامى پوشش از ديدگاه شهيد مطهّرى و با روش توصيفى ـ تحليلى، به اين نتيجه دست يافته است كه لباس موهبتى الهى براى كرامت دادن به انسان است و اسلام با دستور به پوشش، بشر را به سوى تمدن سوق داده است. هرچند از منظر اسلام، شكل و قالب خاصى براى لباس تعيين نشده است، ولى معيارهايى براى آن وضع شده كه با عنوان «سبك پوشش اسلامى» مورد بررسى قرار گرفته است. اين معيارها براساس فطرت انسان، به منظور غنا بخشيدن به تمدن بشرى، حفظ نيرومندى و استقلال جامعه اسلامى و استحكام نظام خانوادگى وضع شده است. آراستگى، در نظر داشتن روحيه اجتماعى مانند ايثار و همدردى و همرنگى، حفظ عزت نفس، رعايت نظم و نظافت، و حفظ حرمت و كرامت انسانى از بايسته هاى پوشش اسلامى است. همچنين تقليد از بيگانگان و تشبّه به آنها، پوشيدن لباس شهرت، تشبّه به جنس مخالف، اسراف، و... در سبك پوشش اسلامى جايگاهى ندارند و مورد نهى واقع شده اند.

كليدواژه ها: شهيد مطهّرى، سبك زندگى، پوشش، لباس، تمدن، اسلام.

سال بيست و دوم ـ شماره 186 ـ خرداد 1392، 71ـ85

محبوبه جوكار¹

چكيده

حيا به عنوان موهبتى الهى، از مهم ترين عوامل حفظ و بقاى عفت عمومى جامعه است كه در همه اديان آسمانى، مورد تأكيد قرار گرفته است. هدف اين پژوهش، بررسى اين موضوع است كه آموزه هاى اسلامى چه شيوه هايى را براى تقويت حيا در افراد توصيه نموده تا با محور قرار دادن آنها، جامعه اسلامى از مفاسد و انحرافات جنسى مصونيت يابد؟ روش اين پژوهش، توصيفى ـ تحليلى است كه سعى نموده با محور قرار دادن آيات و روايات موجود درباره حيا، عفاف و نيز حريم روابط زن و مرد نامحرم و تحليل و بررسى آنها، به الگوى تقويت حيا در سبك زندگى اسلامى دست يابد. از نتايج مهم اين تحقيق آن است كه تقويت حيا به عنوان زيربناى عفاف و حجاب نيازمند دو ركن اساسى است: ركن اول آن، كه اصلى تر و زيربناى ركن ديگر نيز هست، تربيت صحيح جنسى فرزندان در خانواده است و ركن دوم، رعايت حريم ها در جامعه و توجه به توصيه هاى دينى در اين باب است كه در متن مقاله به آنها اشاره خواهد شد.

كليدواژه ها: حيا، عفاف، سبك زندگى، تربيت جنسى، مراقبت جنسى، اختلاط، تبرّج.

سال بيست و دوم ـ شماره 186 ـ خرداد 1392، 23ـ35

 هادى حسن دوست فرخانى¹
اميد رضايى²
داوود حسن دوست فرخانى³

چكيده

امروزه متناسب با پيشرفت و تحول در حوزه هاى مختلف و گذار جوامع از شكل سنتى به مدرن، شاهد شكل گيرى سبك هاى جديد زندگى هستيم. سبك زندگى، درواقع، شكل دهنده هويت گروهى و اجتماعى افراد است. تحقيقاتى كه تاكنون در اين زمينه در جامعه ما صورت گرفته است توجه كمى به باورها و ارزش هاى فرهنگى برخاسته از مكتب اسلام داشته و صرفا به بيان نظريه هاى غربى در اين حوزه و ذكر عوامل مؤثر بر آن اكتفا كرده اند. ازاين رو، در اين مقاله با مبنا قرار دادن روش تحقيق كيفى از نوع تحليلى ـ توصيفى، و با هدف بررسى الگوى آرمانى سبك زندگى از منظر مذهب اسلام و خاصه مكتب تشيع، بر آن شديم تا ابتدا با بررسى دقيق نظريه هاى مربوط، سه شاخصه اصلى سبك زندگى (الگوى رفتار، مديريت بدن و الگوى مصرف) را برداشت كرده و در ادامه، در ارتباط با هر مقوله، گزاره هايى را كه بيان كننده ديدگاه مكتب اسلام باشد بيان نماييم. در پايان پس از جمع بندى و نتيجه گيرى مطالب، يافته ها حاكى از لزوم جامعه پذيرى و نهادينه كردن الگوى سبك زندگى اسلامى در جهت شكل دادن به ساختار نگرشى نسل جوان بر اين مبنا بود.

كليدواژه ها: سبك زندگى، مكتب اسلام، سلامت اجتماعى، جامعه شناسى فرهنگ.

سال بيست و دوم ـ شماره 185 ـ ارديبهشت 1392، 85ـ97

غفار شاهدى^*

چكيده

اين نوشتار درصدد است تا سبك زندگى امت اسلامى در ارتباط با اديان ديگر در حوزه روابط و مناسبات را با تكيه بر سيره پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله، با هدف تبيين صحيح يكى از ابعاد سبك زندگى اسلامى و تصحيح نگرش هاى ديگران نسبت به امت اسلامى تحليل نمايد. براى نيل به اين مقصود، با استفاده از روش تاريخى و توصيفى ـ تحليلى، اصول كلى حاكم بر روابط مسلمانان با غيرمسلمانان از ديدگاه قرآن، برخورد پيامبر با اهل كتاب ذمّى به ويژه يهوديان، سيره پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نسبت به اهل كتاب معاهد و مهادن با توجه به پيمان ها و نامه هاى پيامبر و سرانجام، برخورد ايشان با اهل كتاب محارب مورد مطالعه و بررسى قرار گيرد و اثبات گردد كه سيره پيامبر صلى الله عليه و آله و به تبع آن، مسلمانان با تمام پيروان اديان ديگر مسالمت آميز بوده و تنها در صورت تعرض خصمانه آنان، با عكس العمل دفاعى و قاطعانه پيامبر و مسلمانان مواجه مى شد.

كليدواژه ها: سبك زندگى، سيره، امت اسلامى، ملل، اديان، مسالمت آميز.