معرفت سال بيست و دوم ـ شماره 187 ـ تير 1392، 47ـ56
سيدعلى هاشمى1
چكيده
اين مقاله به بررسى ماهيت و قلمرو دانشى مى پردازد كه در قرآن كريم (در دو آيه 40 سوره نمل و 43 سوره رعد) بدان اشاره و از آن با عنوان «علم الكتاب» ياد شده است. شناخت منزلت انسان، آشنايى با استعدادها و توانايى هاى او و آشنايى با ماهيت و قلمرو علوم بندگان برگزيده خداوند، از مهم ترين اهداف اين تحقيق است. اين تحقيق با روش تحليلى ـ توصيفى به تفسير آيات مرتبط با اين موضوع مى پردازد. بررسى اين نوشتار به اين نتايج منتهى شده است: علم الكتاب، يعنى آگاهى از «كتاب مبين» كه «لوح محفوظ» نيز ناميده شده، منبع الهى تمام علوم جهان است. معارف قرآن كريم و كتاب هاى آسمانى ديگر در اين منبع جامع ريشه دارند. اين دانش به پيامبران اختصاص ندارد، بلكه ديگر بندگان برگزيده خداوند نيز مى توانند به مراتبى از آن يا تمام آن دست يابند. مراتب بالاى علم الكتاب، موهبتى، حضورى و خطاناپذير است. قلمرو اين دانش، تمام حقايق هستى را شامل مى شود و بنابر روايات، اهل بيت عليهم السلام از آن بهره مندند.
كليدواژه ها: علم ويژه، الكتاب، لوح محفوظ، كتاب مبين، علوم ائمه عليهم السلام.
