آيت‏اللّه علّامه محمدتقى مصباح

strict warning: Declaration of views_handler_filter_node_status::operator_form() should be compatible with views_handler_filter::operator_form(&$form, &$form_state) in D:\WebSites\nashriyat.ir\modules\views\modules\node\views_handler_filter_node_status.inc on line 14.

شيعيان واقعى؛ برخوردار از ملكات و فضايل ناب انسانى

سال بيست و پنجم ـ شماره 220 (ويژه فلسفه)

آيت‏اللّه علّامه محمدتقى مصباح

 

چكيده

اين مقال، به شرح و تفسير صفات مؤمنان و شيعيان در باب فضايل و ملكات اخلاقى مى‏پردازد. فضايل بيشتر درباره ملكات راسخ و صفات ثابت كاربرد دارد و فواضل به رفتارهاى اخلاقى مانند احسان به ديگران كه هنوز به صورت ملكه راسخ درنيامده، اطلاق مى‏شود. فضايل از امور تشكيكى و داراى مراتب و درجات كمّى و كيفى هستند. براى تشخيص برترى و مرتبه كيفى و سنجش رفتار از نظر كيفيت، دو معيار و ملاك وجود دارد: يكى معرفت فردى است كه آن عمل را انجام مى‏دهد. دوم اخلاص او، هرچه معرفت و اخلاص فرد بيشتر باشد، ارزش و كيفيت عمل فرد به مراتب فزونى مى‏يابد. از سوى ديگر، همين معرفت و اخلاص هم متلازم هم هستند. هركس معرفتش بيشتر باشد، اخلاصش در عمل نيز بيشتر است.

     سرانجام، اينكه پرهيزكارى و تقوا عامل پذيرش اعمال و گناه موجب تباهى اعمال صالح است.

 

كليدواژه‏ها: عمل، عمل صالح، گناه، فضايل، فواضل.

 

سال انتشار: 
25
شماره مجله: 
200
شماره صفحه: 
5

ويژگى‏هاى برجسته شيعيان واقعى؛ توصيفى ديگر

سال بيست و چهارم ـ شماره 216 (ويژه كلام)

آيت اللّه علّامه محمدتقى مصباح

 

چكيده

اين مقال در مقام بيان ويژگى هاى شيعيان واقعى از زبان اميرمؤمنان على عليه السلام است. برخى از ويژگى هاى شيعيان واقعى عبارتند از: همواره ذكر خدا بر زبانشان جارى است، از دنيا رويگردانند، آثار توجه به خدا در چهره آنان هويداست، راهبان شب و شيران روز هستند. حليم و بردبارند. كريم و بزرگوارند. زمين را فرش خود، آب را عطر و قرآن را شعار خود قرار داده اند. در ميان مردم گمنام هستند. نسبت به پست و مقام دنيايى بى اعتنا هستند. شرّ ايشان به كسى نمى رسد. دل هايشان غمناك و خواسته هايشان اندك است. به كسى اظهار نياز نمى كنند. گشاده رو و با خوش رويى با مردم برخورد مى كنند. داراى عزت نفس هستند. نيازهايشان اندك و به لقمه نانى اكتفا مى كنند.

 

كليدواژه ها: شيعيان، رضوان الهى، ايمان مدارى، كرامت و حلم، آزمندى و خشم.

 

سال انتشار: 
24
شماره مجله: 
216
شماره صفحه: 
5

رهايى از تباهى و فساد و مظاهر فرهنگ غرب

سال بيست و چهارم ـ شماره 214 (ويژه علوم قرآنى)

آيت اللّه علّامه محمدتقى مصباح

چكيده

محيط پيرامونى، به ويژه فضاى فرهنگى و زيست گاه انسان، نقش برجسته اى در اصلاح و يا انحراف افراد جامعه دارد. بر اثر اختلاف فرهنگ ها و ارتباط گسترده جوامع با دنياى غرب از طريق رسانه هاى ارتباط جمعى، فضاى فرهنگى جامعه اسلامى آلوده شده است. تنها راه مبارزه با عناصر فرهنگى بيگانه و مصون ماندن از فرهنگ منحرف غربى، ترويج فرهنگ قرآن و معارف اهل بيت عليهم السلام مى باشد. وظيفه روحانيت، مبلغان دينى، رسانه هاى ارتباطى و به طوركلى متوليان فرهنگ اين است كه با ترويج فرهنگ سالم و معارف ناب اهل بيت عليهم السلام، به احياى فضاى فرهنگى در جامعه اسلامى همت گمارند.

 

كليدواژه ها: فرهنگ، فضاى فرهنگى، مظاهر فرهنگ و تمدن غرب، فرجام شيعيان.

 

سال انتشار: 
24
شماره مجله: 
214
شماره صفحه: 
5

ضرورت رسيدگى شيعيان به يكديگر

سال بيست و چهارم ـ شماره 213 (ويژه اقتصاد اسلامى)

آيت اللّه علّامه محمدتقى مصباح

چكيده

اين مقاله به شرح و تفسير اوصاف و ويژگى هاى شيعيان واقعى در كلام معصومان عليهم السلام مى پردازد. ازجمله مهم ترين ويژگى كه مى توان به واسطه آن شيعيان واقعى را شناخت، رسيدگى آنان به يكديگر، به ويژه توجه شيعيان به فقرا و رسيدگى به آنان است. همچنين از ديگر ويژگى هاى شيعيان اينكه به قدر نياز و ضرورى از دنيا بهره مى گيرند. ازآنجاكه بندگان خالص خدا، قيامت را باور دارند و نگران فرجام خويش در قيامت هستند، سخت به عبادت و بندگى خدا مشغولند و همه همت آنان فراهم سازى توشه براى آخرت است. نيمه هاى شب سر به آستان ربوبى مى سايند و از ترس عذاب اخروى، زارى مى كنند. گويا مست و مدهوشند كه اين امر ناشى از باور به آخرت و فرجام قيامت است. البته، شيعيان واقعى همواره قدرشناس نعمت هاى بيكرانى هستند كه خداى متعال به ايشان ارزانى داشته است.

كليدواژه ها: نعمت، شيعيان واقعى، آثار بندگى، معادباورى.


سال انتشار: 
24
شماره مجله: 
213
شماره صفحه: 
5

ضرورت گسترش آموزه هاى اهل بيت عليهم السلام در جامعه

سال بيست و چهارم ـ شماره 212 (ويژه جامعه ‏شناسى)

آيت اللّه علّامه محمدتقى مصباح

چكيده

اين مقاله شرحى است بر كلام حضرات معصومان عليهم السلام در صفات و ويژگى هاى شيعيان. شيعيان واقعى، بندگان شايسته و پرهيزكار خداوند هستند كه هرگز به دنيا دلبستگى ندارند؛ از دنيا به قدر ضرورت بهره مندند. به طوركلى صفات شيعيان در دو محور اثباتى و سلبى است، محور اثباتى آنان، انجام وظايف و تكاليف الهى است: براى نيل به قرب الهى نماز اقامه مى كنند، روزه مى گيرند و براى جلب رضاى خدا، زكات پرداخته، انفاق مى كنند و به تهجد و سحرخيزى اهتمام دارند. اما محور سلبى رفتارشان، خوددارى از هر كارى است كه آنان را از انجام وظايف الهى و تحصيل علم، تقوا، عبادت و بندگى خدا بازمى دارد كه خلاصه همه آنها عدم دلبستگى به دنياست. اين مقاله به تفصيل به شرح اين مهم مى پردازد.

كليدواژه ها: شيعيان، شيعيان واقعى، حلم، بردبارى، شناخت دين، محبت خدا، پارسايى.


سال انتشار: 
24
شماره مجله: 
212
شماره صفحه: 
5

شرايط عنايت خداوند به شيعيان و حفظ آنان از خطرها*

سال بيست و چهارم ـ شماره 211 (ويژه دين شناسى)

آيت اللّه علّامه محمدتقى مصباح

چكيده

اين مقاله شرحى است بر كلام معصوم عليه السلام در باب صفات شيعيان توسط استاد علّامه مصباح. عنوان «شيعه» از ديدگاه اهل بيت عليهم السلام، جايگاه، منزلت و قداست خاصى دارد. شيعيان از نظر اهل بيت عليهم السلام، داراى ويژگى هاى ممتازى هستند. ازجمله صفاتى كه موجب مى شود شيعيان در پناه خدا از آفات و خطرات دشمنان در امان بمانند، عبارتند از: 1. به اصلاح رابطه با خدا بپردازند؛ 2. ارتباط خود را با امامشان اصلاح كنند؛ 3. به وظايف خويش در قبال برادران دينى عمل كنند.

     از ويژگى هاى شيعيان اينكه پارساترين و باتقواترين مردمانند، با متانت و آرام سخن مى كنند، عقده گشانى نمى كنند، در ستايش پيشوايان معصوم، زياده روى نمى كنند، با دوستان اهل بيت عليهم السلام با رفاقت رفتار مى كنند. با گمراهان همنشينى نمى كنند، دشمن اهل بيت را دوست نمى دارند. همچنين در رواياتى متانت، خوشرفتارى، ناآزمندى، نداشتن گمان بد به ديگران، در برخورد با ديگران مهربان، عامل به وظايف خود و عزت نفس، از مهم ترين ويژگى شعيان واقعى شمرده شده است.

 

كليدواژه ها: شيعه، شيعه واقعى، شيعه ظاهرى.

 


سال انتشار: 
24
شماره مجله: 
211
شماره صفحه: 
5

صفات و اوصاف شيعيان واقعى

سال بيست و چهارم ـ شماره 210 (ويژه فلسفه اخلاق)

آيت اللّه علّامه محمدتقى مصباح

چكيده

متن حاضر شرحى است بر صفات و ويژگى هاى شيعيان واقعى از نگاه حضرات معصومين عليهم السلام. به راستى چه معيار و ملاكى براى شناخت مؤمنان واقعى و دروغين وجود دارد. اين گونه نيست كه هركس به خداوند اعتقاد دارد، مؤمن باشد و يا به سبب دوستى اميرمؤمنان على عليه السلام؛ انسان شيعه آن حضرت محسوب نمى شود. گاهى مى پنداريم كه شيعه واقعى هستيم، اما با وارسى شيعيان واقعى در روايات و سيره اهل بيت عليهم السلام اثرى از شيعيان واقعى در خود نمى يابيم. شيطان نيز از همين طريق انسان را فريب مى دهد تا ما را سعادتمند و نيك فرجام قلمداد كند. اجمالاً، شيعيان واقعى به نماز اول وقت پايبندند، مقيد به حفظ اسرار اهل بيت عليهم السلام هستند و با برادران دينى مواسات نموده، نسبت به آنان نيكى مى كنند.

 

كليدواژه ها: شيعيان، اهل بيت عليهم السلام، مواسات و احساس.

 

سال انتشار: 
24
شماره مجله: 
210
شماره صفحه: 
5

نقش ايمان و كفر در سعادت و شقاوت انسان

سال بيست و چهارم ـ شماره 209 (ويژه علوم تربيتى)

آيت اللّه علّامه محمدتقى مصباح

چكيده

سعادت حقيقى انسان در گرو ايمان و عمل صالح است. اگر انسان ايمان داشته باشد، اعمالش پذيرفته مى شود، در غير اين صورت، از سعادت اخروى محروم خواهد بود.

     دلبستگى به زندگى دنيايى موجب مى شود كه انسان نعمت هاى خدا را محدود به نعمت هاى مادى ببيند. ازاين رو، وقتى به نعمتى مى رسد مى پندارد خدا به او عنايت كرده، اما وقتى از آن محروم مى شود، مى پندارد كه مورد بى مهرى خدا قرار گرفته است. اين در حالى است كه نعمت هاى معنوى ازجمله ايمان به ولايت و معرفت و محبت، نعمت هاى اصلى خداى متعال هستند و با نعمت هاى مادى قابل قياس نيستند. در روايات، حرمت مؤمن از حرمت كعبه، بلكه بسى بيشتر شمرده شده است. همچنين سركشى از مؤمن و عيادت آنان اجر و قرب فراوانى دارد.

 

كليدواژه ها: سعادت، مؤمن، ايمان، ولايت، كفر، شقاوت.

 

سال انتشار: 
24
شماره مجله: 
209
شماره صفحه: 
5

زهد و وارستگى دوستان خدا و بى اعتنايى آنان به دنيا (3)

سال بيست و چهارم ـ شماره 208

 

آيت اللّه علّامه محمدتقى مصباح

چكيده

اين مقال، شرحى است بر مناجات زاهدين امام سجاد عليه السلام. ما بايد روح توحيد در گستره اعمال، رفتار وگفتارمان تجلى يابد و باور كنيم كه بدون خواست خداى متعال، كارى صورت نمى گيرد. البته خداىمتعال از طريق اسباب و عوامل موجود ما را يارى مى رساند. ما نيز بايد به كمك اسباب مادى موجودتلاش كرده، از خداى متعال استعانت بجوييم.

بايد توجه داشت كه انسان با سروكار با اسباب مادى اين دنيايى، لذت هايى از آن عايدش مى شود وحكمت وجود اين لذت ها، تأمين نيازهاى مادى دنيايى است. با اين حال، بايد به اندازه نياز به لذايذدنيايى اكتفا كرد و دلبسته و فريفته آن نشد. از جمله راه هاى كاستن از دلبستگى دنيايى عبارتند از: توجهبه كاستى ها و عيوب دنيا، توجه به اينكه دنيا سرايى سرشار از درد و رنج است، زهد و وابستگى از دنيازيبنده اولياى الهى است، ضرورت بهره گيرى از رحمت الهى و درك لذت محبت و انس با خدا.

كليدواژه ها: زهد، وابستگى، دنيا، دلبستگى به دنيا، رحمت الهى.

سال انتشار: 
24
شماره مجله: 
208
شماره صفحه: 
5

زهد و وارستگى دوستان خدا و بى اعتنايى آنان به دنيا (2)

سال بيست و سوم ـ شماره 207 (ويژه فلسفه)

آيت اللّه علّامه محمدتقى مصباح

چكيده

امام سجاد عليه السلام در اين فراز از دعاى خود، از دنيا شكوه مى كند كه ما را گرفتار حيله و مكر خود ساخته است. ازآنجاكه نعمت هاى دنيوى نظير خوردنى ها، پوشيدنى ها و صرف وقت براى اين امور، ما را از دستيابى به سرمايه هاى ماندگار اخروى بازمى دارد، خسارت بار و فريبنده هستند. كسانى كه براى دنيا اصالت قائل هستند و دنيا را براى خود دنيا و لذت هاى آن مى جويند، اين نوع نگرش نامطلوب و خسارت بار است؛ زيرا ما را از سرمايه هاى عظيم و جاودان اخروى بازمى دارد.

سرانجام اينكه على رغم فريبندگى دنيا، آدمى با اعمال اختيارى و با اراده كامل خويش، در همين دنيا سعادت اخروى را براى خويش رقم مى زند. اين در صورتى است كه نگاه به دنيا اصيل و براى خود دنيا نباشد، بلكه مقدمه اى براى كمال و عبوديت و بندگى خدا باشد.

 

كليدواژه ها: دنيا، فريب دنيا، تعالى انسان، آزمايش.

[1] اين مقاله قلمى شده درس اخلاق علّامه مصباح براى طلاب علوم دينى در دفتر مقام معظم رهبرى در قم مى باشد.


سال انتشار: 
23
شماره مجله: 
207
شماره صفحه: 
5
محتوای تغذیه