سال بيست و دوم ـ شماره 190 ـ مهر 1392، 13ـ26
محمدعلى محيطى اردكان
چكيده
مقاله حاضر با پژوهش در آثار گفتارى و نوشتارى علّامه مصباح، امورى نظير رابطه دنيا و آخرت، نياز هميشگى به دين، جهانشمولى دين اسلام، و هدف و قلمرو دين را به عنوان مبانى دين شناختى ديدگاه بديع ايشان پيرامون علم دينى معرفى كرده و به توصيف و تحليل آنها پرداخته است. به اعتقاد علامه مصباح، انسان ضرورتا و به صورت هميشگى به دين نياز دارد و دين اسلام كه آخرين دين الهى به شمار ميرود جاودانه است. با پژوهشى درون دينى، روشن مى شود كه دين نسبت به بيان حقايق خارجى تعهدى ندارد و مسائلِ توصيفى علوم طبيعى و انسانى، بالذات جزء دين نيست؛ چراكه رسالتِ اصلى دين، نشان دادن راه كمال ـ قرب به خدا ـ از طريق بيان حكم افعال اختيارى انسان است. در عين حال، توجه به هدف و قلمرو دين نشان مىدهد كه دين به لحاظ احكام ارزشى در همه عرصههاى زندگى انسان ـ ازجمله در علوم طبيعى و رشته هاى مختلف علوم انسانى مانند مديريت، فلسفه، سياست و... ـ حضور دارد و به راستى اينگونه، مىتوان علوم را شايسته نام دينى دانست.
كليدواژه ها: مبانى، علم دينى، علّامه مصباح، اسلام، قلمرو دين، هدف دين.