سال بيست و سوم ـ شماره 203 -آبان 1393
محمد نقيبزاده : استاديار مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدسسره. mn@qabas.net
دريافت: 13/2/93 پذيرش: 29/6/93
چكيده
علّامه طباطبائى، پيش از «الميزان»، تفسير «البيان فى الموافقه بين الحديث و القرآن» را با اهتمام به روايات تفسيرى و تلاش در جهت بيان سازگارى ميان قرآن و روايات، نگاشتند. اين مقاله، با روش توصيفى ـ تحليلى به هدف شناساندن آن دو تفسير و بيان امتيازات «الميزان»، به اشتراكات و تفاوتهاى آن دو مى پردازد. دو تفسير مزبور، اشتراكاتى مانند بيان هدف سوره و بررسى روايات دارند.
در تفاوتهاى شكلى ـ ساختارى، «الميزان» در پرداختن به تفسير آيات، از جامعيت نسبى برخوردار است. نقل و بررسى روايات تفسيرى، در پايان بحث تفسيرى و طرح مباحث موضوعى مستقل در «الميزان» آن را متمايز از «البيان» ساخته و در نهايت، اينكه برخى عبارتهاى «البيان» در «الميزان»، اصلاح شده است.
در تمايزهاى شكلى ـ محتوايى، شاخصه مهم «الميزان»، تنوع در تفسير قرآن به قرآن و توجه به نقش سياق است كه در «البيان» به آن گستردگى نيست. همچنين در «الميزان» برخى از قرائات آيات، بررسى شده و شبهات قرآنى پاسخ يافته است. منابع «الميزان» نيز بسيار گسترده تر است.
كليدواژه ها: الميزان، البيان، علّامه طباطبائى.
