سال بيست و چهارم ـ شماره 211 (ويژه دين شناسى)
حسين اربابى / دانشجوى كارشناسى ارشد دين شناسى مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس سره. hossein.arbabi@yahoo.com
دريافت: 20/10/93 پذيرش: 21/2/94
چكيده
همان گونه كه خداوند متعال متدينان را به تشديد عزم و قوت اعتقاد تشويق مى كند، آنها را به رفتار و عمل متناسب با آن نيز ترغيب مى نمايد تا حاكى از اعتقادات و تقويت كننده آنها باشد. اين اعمال گاه صرفا انفرادى بوده و فقط نشان دهنده رابطه فردى انسان با خداست و گاه علاوه بر اين، داراى نمود و ظهور اجتماعى بوده و برانگيزاننده عواطف و احساسات جمعى متدينان است. اين دسته از اعمال، كه «شعائر دينى» ناميده مى شوند، بخش قابل توجهى از دين اسلام را به خود اختصاص مى دهند و نقش فراوانى در حوزه فردى و اجتماعى مسلمانان ايفا مى كنند.
اين پژوهش با رويكرد نظرى ـ تحليلى، «شعائر اسلامى»، ويژگى ها و كاركردهاى آن را بررسى كرده و نشان مى دهد مقصود از آنها عبارت است از: نشانه هاى ظاهر و آشكارى كه اراده الهى به انجام آنها تعلق گرفته است تا مؤمنان خدا را به ياد آورند و معرف هويت دينى متدينان و نشان وابستگى ايشان نسبت به دستورات دينى باشد. در مجموع، شش ويژگى را از اين تعريف مى توان استنباط نمود كه عبارتند از: حكايتگرى، اعلان، وضع، مشاركت، انتساب، و تمايز.
كليدواژه ها: مفهوم شناسى، ويژگى ها، شاخص ها، شعائر دينى، نمادهاى دينى، اسلام.
