اكبر ميرسپاه / استاديار مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني ره mirsepah@Qabas.net
* محمدهادي طالب نجف‌آبادي / كارشناس ارشد فلسفه مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني ره pelake152@gmail.com
دريافت: 15/04/99 پذيرش: 28/07/99
چکيده
دیدگاه‌ها در باب قلمرو دین، و حداقلی یا حداکثری دانستن آن از مباني‌ای سرچشمه می‌گیرند که هرچند در بادی نظر به چشم نمی‌آیند، اما تأثیر خود را در ثنایای بحث به جای می‌گذارند. مبانی نظری‌ای که در تعیین قلمرو دین تأثیرگذارند را می‌توان این چنین برشمرد: مبانی معرفت‌شناختی، هستی‌شناختی، انسان‌شناختی و دین‌شناختی. در این نوشتار ابتدا نظریات سنت‌گرایان بیان گردیده و آن‌گاه به بررسی نظریات ایشان پرداختیم. دیدگاه غالبی که در سنت‌گرایی به چشم می‌خورد تکثرگرایی معرفتی و در پی آن پلورالیسم دینی است. در این مقاله با اشاره به خاستگاه این نظریه معرفت‌شناختی، ارتباط آن با دیدگاه هستی‌شناختی و در پی آن تأثیر این دیدگاه در تکثرگرایی دینی تبیین، و سپس نقدهای وارده بیان گردیده است. در پایان تأثیر این دیدگاه‌ها بر قبول قلمرو حداکثری دین توسط سنت‌گرایان بیان شده است. این تحقیق با روش تحلیلی ـ انتقادی و با استفاده از معانی، مفاهیم، تعریف‌ها و توصیف‌ها به تحلیل، تبیین و ارزیابی آراء دانشمندان می‌پردازد.
کلیدواژه‌ها: قلمرو دین، سنت‌گرایان، معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی، انسان‌شناسی، دین‌شناسی، کثرت‌گرایی.
