معرفت سال بيست و دوم ـ شماره 187 ـ تير 1392، 91ـ107
صديقه سالار1
چكيده
واژه «محبت» و مفهوم آن، در فرهنگ قرآن كريم جايگاه ويژه دارد. اين نوشتار درصدد است تا از طريق بررسى تعامل معنايى واژه محبت با برخى از واژگان نظير مودت، ولايت، عبادت، رحمت، حنان، رأفت و شفقت و تقابل معنايى آن با برخى ديگر، نظير كراهت، بغض و عداوت، و همچنين از طريق بررسى برخى ديگر از عناصر زبانى قرآن مانند اراده و اختيار، فطرت، معرفت، تقوا، كه به گونه اى با مفهوم محبت در كاربردهاى قرآنى ارتباط پيدا مى كند، چگونگى روابط مفهومى محبت را با ديگر واژگان همسان و غيرهمسان در حوزه زبان قرآن تبيين و آشكار نمايد. محبت، به معناى ميل طبع همراه با حكمت و نزديكى بين دو چيز است كه اطاعت و وابستگى به محبوب را نتيجه دهد؛ بعد معنوى يك پيوند و برطرف كننده نياز نفسانى انسان و همچنين كشش ذاتى براى رسيدن به نوعى كمال است. از سوى ديگر، محبت نقطه اتصال مفاهيم شاخص قرآنى همچون ايمان، اختيار و اطاعت و دورى از گناه است. اين نوشتار نشان مى دهد كه نقش محبت در فرهنگ قرآنى نقشى اساسى است؛ زيرا نقطه اتصال بسيارى مفاهيم قرآنى محبت، حب و محبوب است.
كليدواژه ها: محبت، مودت، كراهت، ولايت، فطرت، اطاعت، تقوا.
