- گزيده اي از كلام رهبرى
- سرمقاله
اخلاق و عرفان
- اخلاق و عرفان اسلامى/استاد محمدتقى مصباح
ويژه نامه اقتصاد اسلامي
- بُعد اقتصادي حيات معقول در آيات و روايات/دكتر محمدجمال خليليان اشكذري
ابن اخوه و انديشههاي اقتصادي
نصراللّه خليلي تيرتاشي1
يكي از كمبودهاي مهم مراكز علمي، به ويژه دانشكدههاي اقتصاد، نداشتن منبعي است كه در آن »نظريههاي اقتصادي متفكّران مسلمان« در چارچوب تحليلي كامل و منظم، جمعآوري شده باشند.
تدوين اين مقاله، گامي است به سوي اقتصاد اسلامي و تمهيدي است براي توجه به انديشههاي اقتصادي جهان اسلام و گنجاندن آنها در برنامهريزي درسي دانشكدههاي اقتصاد.2
در اين مقاله، كلياتي شامل ضرورت طرح انديشههاي اقتصادي انديشمندان مسلمان، زندگينامه، آثار، شخصيت علمي و انديشههاي اقتصادي ابن اخوه ارائه ميگردد.
سيماي اقتصادي امام هفتم(ع)
عبدالرضا عرب
دوران امامت امام كاظم(ع) مقارن با دوران خلافت عبّاسي اول بود و آن امام با چهارتن از خلفاي عبّاسي به نامهاي منصور، مهدي، هادي و هارونالرشيد هم عصر بود. بنابراين، در مطالعه اوضاع اقتصادي عصر امام كاظم (ع) بايد به بيان وضعيت اقتصادي جامعه در عصر اول عبّاسي پرداخت.
نظريه ها و سياست هاى اقتصادى
ازمنظر خواجه نصيرالدين طوسى
حسين سلطان محمدى
ديدگاه خواجه نصير درباره دانش اقتصاد
خواجه در ابتداى كتاباخلاق در قسمت مقدّمه، علم «حكمت» را بدين گونه تقسيم بندى كرده است:
اخلاق و عرفان
مقالات ويژه اقتصاد اسلامى
واسطه گرى مالى در اقتصاد اسلامى
سامى ابراهيم سويلم
محمد جواد توكلى
چكيده
اين مقاله به بررسى ماهيت فعاليت بانك اسلامى در واسطه گرى مالى ميان واحدهاى داراى مازاد (پس انداز كنندگان) و واحدهاى داراى كسرى (تاجران) مى پردازد. نتيجه اين بررسى آن است كه براى تحقق سطح بهينه واسطه گرى مالى، شايسته است كه رابطه بانك اسلامى با دو طرف آن بر اساس عقود نيابتى (وكالت، مضاربه و مشاركت) شكل گيرد. اين مقاله الگوى مزبور را با الگوى سنّتى (واسطه گرى بر اساس وام هاى ربوى) و هم چنين الگوى رايج در بانك هاى اسلامى (واسطه گرى مالى بر اساس مرابحه) مقايسه نموده، نتيجه گرفته است كه الگوى پيشنهادى برتر از دو الگوى ديگر مى باشد. سوداورى اين الگو از الگوى سنّتى بيش تر است و كارايى آن نيز بيش تر از الگوى رايج [در بانك هاى اسلامى] مى باشد. هم چنين مقاله به تبيين تفاوت هاى بانك اسلامى و تاجر و محدوده فعاليت هر يك مى پردازد.
ميزگرد ثروتهاى بادآورده
اشاره
«ثروتهاى بادآورده» بحث داغ روزهاى اخير جامعه علمى ماست كه هر كه را از سر كنجكاوى يا به هراس از دست دادن بادآوردهها به پيگيرى آن واداشته است. در اين ميان، ما نيز درصدد برآمديم تا در نشستى دوستانه با اهل خبره، اين بحث را از زواياى علمى، فقهى و اجتماعى ـ بدون در نظر گرفتن هياهوهاى ايجاد شده ـ به ساحت اهل معرفت بنماييم. استادان گرانقدر، دكتر نهاونديان و حجةالاسلام و المسلمين مصباحى ما را در اين زمينه يارى رساندند و از معرفت خود بهرهمند ساختند. ضمن تشكر از اين بزرگواران، اين بحث را به مطالعه مىنشينيم.
درآمدي بر بخش عمومي در اقتصاد اسلامي
حسن نظري
الف. اختيارات حقوقي حكومت اسلامي
انجام وظايف و اختيارات اهداف دولت همچنانكه نيازمند منابع مالي و قدرت اقتصادي است به اختيارات حقوقي و قانوني آن نيز وابسته است. حركت در مسير اهداف موردنظر و تلاش در راه عملي ساختن آنها در جامعه به همان ميزان كه ابزار مالي ميطلبد، به اختيار و توان حقوقي نيز نيازمند است. از اينرو بايد اختيارات و مسؤوليتهاي قانوني دولت اسلامي تبيين شود تا زمينه مناسب براي بحث از اهداف و وظايف و منابع مالي آن فراهم شود.
بازار مشترك اسلامي
سيدمحمد تقي علوي
پيشرفت سريع تكنولوژي و توليد موجب برتري كامل كشورهاي صنعتي جهان و عقب افتادگي جوامع گرديده است. تلاش يكصد ساله كشورهاي صنعتي همراه با نقشه هاي دقيق براي جلوگيري از رشد جهان سوم، فاصله را بيشتر نموده است؛ عملاً توان همپايي و رقابت را از آنان دريغ داشته است.