English 

علم دينى

strict warning: Declaration of views_handler_filter_node_status::operator_form() should be compatible with views_handler_filter::operator_form(&$form, &$form_state) in D:\WebSites\nashriyat.ir\modules\views\modules\node\views_handler_filter_node_status.inc on line 14.

تبيين و سنجش ادله معرفت شناختى منكران علم دينى

author：admin 02/03/1394 - 23:07

سال بيست و سوم ـ شماره 207 (ويژه فلسفه)

محمد مهدوى[1]

چكيده

مقوله علم دينى، بحثى مهم و پردامنه است و يكى از مباحث اصلى كه در بحث علم دينى بايد مورد توجه قرار گيرد، بررسى ادلّه و اشكالات معرفت شناختى مخالفان علم دينى است. بنابراين، با مراجعه به آثار مكتوب و با احصا و استقراى اوليه در اين زمينه، درمى يابيم كه مهم ترين استدلال هاى معرفت شناختى مخالفان علم دينى، عبارتند از: 1. عدم توجيه توليد علم دينى با تعريف معرفت به «باور صادق موجه»؛ 2. عدم امكان علم دينى در مراحل تحقيق علمى؛ 3. ملازم بودن نسبى گرايى علم با قول به علم دينى.

     در نتيجه، با دقت و بررسى استدلال هاى آنها نشان داده مى شود كه ادلّه مطرح شده در زمينه انكار علم دينى كافى نبوده برخى از آنها مدعياتى بدون دليل و برخلاف واقعيت هاى تاريخ علم است. برخى ديگر معلول نوعى مغالطه است. سرانجام، لوازم ناپذيرفتنى علم دينى، ادعايى صرف، مربوط به مرحله اجرايى تحقق علم دينى و برخاسته از عدم آشنايى با معارف اسلامى و قلمرو آموزه هاى دين اسلام است.

 

كليدواژه ها: علم دينى، علم بومى، معرفت شناختى، نسبى گرايى.


[1] استاديار دانشگاه تبريز. mahdavi319@yahoo.com

دريافت: 2/8/93               پذيرش: 10/11/93

سال انتشار: 
23
شماره مجله: 
207
شماره صفحه: 
61

رابطه علم و دين از منظر علّامه طباطبائى

author：admin 01/17/1394 - 01:00

سال بيست و سوم ـ شماره 206 (ويژه فلسفه)

مصطفى اسلامى[1]

چكيده

انسان با پيشرفت روزافزون علوم، با سؤالاتى درباره رابطه اين علوم با دين مواجه مى شود. ترابط ميان «علم و دين» از جمله مسائلى است كه مورد توجه انديشمندان قرار گرفته است. اين تحقيق بر آن است كه رابطه علم و دين را از نگاه علّامه طباطبائى بررسى نمايد و با تتبع در آثار ايشان، مباحثى را كه درباره اين موضوع مطرح كرده اند، استخراج، تنظيم و سپس توصيف و تحليل كند. ايشان معتقد است علم و دين روابط متقابلى با هم دارند؛ شكوفايى علم و دانش در تمدن هاى جهان، مرهون تدابير و تشويق هاى دين است و علم نيز در تحكيم باورهاى دينى سهم بسزايى بر عهده دارد. علّامه با انكار تعارض واقعى ميان علم و دين، براى رفع تعارضات ظاهرى پيش آمده، راه حل هايى را ارائه مى كند. ايشان عمده اين تعارضات را با تقدم گزاره هاى قطعى بر ظنى و يا از طريق تمايز قلمرو علم و دين، رفع مى نمايد و در بسيارى از موارد با تبيين و تفسير صحيح از آموزه هاى دينى، عدم تعارض واقعى ميان علم و دين را نشان مى دهد.

 

كليدواژه ها: علم، دين، فلسفه، علم دينى، علّامه طباطبائى، رابطه علم و دين، تعارض علم و دين.


[1] كارشناس ارشد فلسفه مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس‏ سره. Eslami.mostafa@yahoo.com

دريافت: 22/2/93               پذيرش: 23/10/93

سال انتشار: 
23
شماره مجله: 
206
شماره صفحه: 
67

مبانى دين‏ شناختى ديدگاه علّامه مصباح پيرامون علم دينى

author：admin 09/13/1392 - 05:58

سال بيست و دوم ـ شماره 190 ـ مهر 1392، 13ـ26

محمدعلى محيطى اردكان

چكيده
مقاله حاضر با پژوهش در آثار گفتارى و نوشتارى علّامه مصباح، امورى نظير رابطه دنيا و آخرت، نياز هميشگى به دين، جهانشمولى دين اسلام، و هدف و قلمرو دين را به عنوان مبانى دين‏ شناختى ديدگاه بديع ايشان پيرامون علم دينى معرفى كرده و به توصيف و تحليل آنها پرداخته است. به اعتقاد علامه مصباح، انسان ضرورتا و به ‏صورت هميشگى به دين نياز دارد و دين اسلام كه آخرين دين الهى به شمار ميرود جاودانه است. با پژوهشى درون دينى، روشن مى ‏شود كه دين نسبت به بيان حقايق خارجى تعهدى ندارد و مسائلِ توصيفى علوم طبيعى و انسانى، بالذات جزء دين نيست؛ چراكه رسالتِ اصلى دين، نشان دادن راه كمال ـ قرب به خدا ـ از طريق بيان حكم افعال اختيارى انسان است. در عين حال، توجه به هدف و قلمرو دين نشان مى‏دهد كه دين به لحاظ احكام ارزشى در همه عرصه‏هاى زندگى انسان ـ ازجمله در علوم طبيعى و رشته‏ هاى مختلف علوم انسانى مانند مديريت، فلسفه، سياست و... ـ حضور دارد و به‏ راستى اين‏گونه، مى‏توان علوم را شايسته نام دينى دانست.

كليدواژه‏ ها: مبانى، علم دينى، علّامه مصباح، اسلام، قلمرو دين، هدف دين.

سال انتشار: 
22
شماره مجله: 
190
شماره صفحه: 
13

درآمدى بر ارتباطات اسلامى در جامعه دينى (از علم دينى تا علم ارتباطات دينى)

author：admin 02/16/1392 - 13:50

سال بيست و يكم ـ شماره 181 ـ دى 1391، 55ـ70

كريم خان محمدى*

داود رحيمى سجاسى**

چكيده

مدعاى مقاله اين است كه اگر علم مدرن طبق انتقادات وارده، داراى هويتى فرهنگى و تاريخى و مقطوع از عقل و وحى است، پس علم دينى نيز با مرجعيت عقل، وحى و تجربه، و بازخوانى فرهنگ و تمدن و تاريخ اسلامى قابل طرح است. همچنين اگر علم دينى امكان تحقق دارد، علم ارتباطات دينى نيز قابل تأمّل است. در نهايت، با تحقق علم دينى و علم ارتباطات دينى، زمينه شكل گيرى جامعه دينى فراهم مى شود. از يافته هاى اين پژوهش، ابتناى تحقق علم ارتباطات دينى بر توليد علم دينى، و ابتناى تحقق جامعه دينى بر علم ارتباطات دينى و علم دينى است. همچنين به سيره ارتباطى رسول اكرم صلى الله عليه و آله به عنوان نمونه اى محقق از ارتباطات دينى بين فردى استناد شده است كه قابليت استخراج اصول و مبانى علم ارتباطات دينى را داراست. در اين پژوهش، از روش ساختارشكنى و واكاوى دريدا استفاده مى شود و جمع آورى داده ها نيز به شكل اسنادى است.

كليدواژه ها: علم مدرن، علم پوزيتيويستى، علم پست مدرن، علم ارتباطات، علم دينى، ارتباطات دينى.

سال انتشار: 
21
شماره مجله: 
181
شماره صفحه: 
55
محتوای تغذیه