فرهنگ

سال سي‌ام، شماره هشتم، پياپي 287، آبان 1400، ص 27ـ40

نوع مقاله: ترويجي
* ابوذر مظاهري مقدم / استادیار گروه تاریخ اندیشة معاصر مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)    abozar.mazaheri@yahoo.com
یاسر صولتي / سطح 2 حوزة علميه قم    solati@iki.ac.ir
دريافت: 1400/4/25                    پذيرش: 1400/7/6

سال بيست و هشتم ـ  شماره هفتم، پياپي 262 (ويژة جامعه‌شناسي)

زهراالسادات موسوی/ کارشناس ارشد تفسیر و علوم قرآن دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم(قم)            M.z.resalat96@gmail.com
سیدعلی میرآفتاب/ استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم (قم)    Mirsa110@yahoo.com‬
دريافت: 21/12/97                    پذيرش: 9/3/98
چکيده
در قرآن کریم شیوة حکومت‌داری و مدیریت برخی از پیامبران الهی شرح داده شده است، پیامبرانی که به شکلی صحیح و با توجه به مناسبات فرهنگی و اجتماعی عصر خود، جامعه را به بهترین شکل اداره کردند. مدیریت فرهنگی، مبتنی بر سرمشق‌ها و الگوهای فرهنگی است و جامعه‌شناسان معتقدند میزان موفقیت در به‌کارگیری شیوه‌های مدیریت یک جامعه، تحت تأثیر ارزش‌های حاکم بر بافت فرهنگی آن است. حال این سؤال قابل طرح است که آیا می‌توان در خصوص مدیریت فرهنگی، از مدیریتِ مبتنی بر تعالیم اسلام و قرآن بهره گرفت؟ در پژوهش پیش‌رو، به روش تحليلي ـ توصيفي با توجه و تأمل در سیرة مدیریتی و حکومتی حضرت سلیمان در قرآن کریم، برخی از این اصول همچون «تفقد و نظارت، تنبیه و تشویق، تکریم، تحقیق و بررسی، تعلیم و مکاتبه، ارزیابی و ایجاد رقابت» معرفی شده و با استفاده از منابع مدیریتی و تفسیری، به تبیین و شرح آنها پرداخته شده است.
كليدواژه‌ها: اصول، سیره، فرهنگ، مدیریت، مدیریت فرهنگی، حضرت سلیمان علیه السلام، قرآن کریم.
 

سال بيست و سوم ـ شماره 196 ـ فروردين 1393، 83ـ99

عبداللّه همتى گليان^*

چكيده
در مورد تاريخ و تمدن اسلامى، توسط خاورشناسان نظرات گوناگونى مطرح شده كه يكى از آنها ديدگاه هاجسن است. وى علاوه بر اينكه به تأثيرپذيرى تمدن اسلامى از عوامل مختلف جامعه شناختى، اقتصادى، جغرافيايى و فرهنگى پرداخته، سعى كرده است با گرايش غرب محورى كه در آثار اغلب مستشرقان ديده مى شود نيز مقابله كند و تاريخ اسلام را در چارچوب وسيع تر تاريخ جهان مطالعه نمايد. ازاين رو، مقاله حاضر بر آن است تا به ديدگاه هاى عمده او در حوزه مطالعات اسلامى، كه در كتاب وى با عنوان «كارستان اسلام» انتشار يافته، بپردازد و از طريق بررسى اين اثر، نشان دهد كه توجه او به فرايندهاى تاريخى برحسب اكولوژى (بوم شناسى)، منافع گروهى، نقش افراد خلاق و غيره موارد جالبى هستند. همچنين تشريح اوضاع اجتماعى براساس عملكرد نخبگان نظامى، صاحب منصبان ادارى و اشراف، و نيز تأكيد بر جايگاه فرهنگ فارسى، همه داراى اهميتند؛ زيرا انسان را به سوى درك ژرف تر از تمدن اسلامى سوق مى دهند.

كليدواژه ها: ديدگاه هاجسن، تمدن، اسلام، فرهنگ، ايرانى ـ سامى.

* استاديار گروه تاريخ و تمدن ملل اسلامى دانشگاه فردوسى مشهد. hemati@ferdowsi.um.ac.ir
دريافت: 2/2/92 پذيرش: 10/12/92