رسانه‌هاي ارتباط‌جمعي
و نقش آنها در جامعه‌پذيري ديني
علي اخترشهر
(دانش‌آموخته حوزه علميه و دانشجوي دكتري انقلاب اسلامي)
چكيده
جامعه‌پذيري فرايند انتقال هنجارها و ارزش‌هاي جامعه به فرد است. در اين فرايند، نقش رسانه‌هاي جمعي در انتقال ارزش‌ها از جامعه به فرد غيرقابل انكار است. حال سؤال اين است كه آيا اصولاً رسانه جمعي ـ مانند تلويزيون و نشريه ـ مي‌تواند ابزار مناسبي براي انتقال محتواي ديني باشد؟ و تا چه حد مي‌تواند ارزش‌ها و هنجارهاي ديني جامعه را به فرد منتقل سازد؟ به نظر مي‌رسد نگاه بينندگان تلويزيون در الگوي غالب و مسلّط، نگاه سرگرم شدن است تا آموختن. در اين وضعيت، كاركردي كه تلويزيون مي‌تواند بر آگاهي‌ها و رفتارهاي ديني داشته باشد، بيشتر كاركرد «تقويت» است تا ايجاد يا تغيير. اين نگاه گاه ممكن است به نوعي، به عملكرد مطبوعات هم تعميم داده شود. گرچه مطبوعات در مقايسه با تلويزيون، قابليت بيشتري براي ارائه مقوله‌هاي جدّي و فكربرانگيز دارند، اما ممكن است در انعكاس مقوله‌هاي ديني به كاركرد تلويزيون نزديك شوند. در مجموع، مي‌توان گفت: رسانه‌ها مي‌توانند در جامعه‌پذيري افراد، نقش مثبتي ايفا كنند و همچون ابزاري مؤثر و كارآمد درخدمت اعتلاي ارزش‌هاي والاي انساني و پروراندن فضايل اخلاقي قرار گيرند. بنابراين، مي‌توان گفت: رسانه جمعي مي‌تواند در فرايند انتقال ارزش‌ها و هنجارهاي ديني از جامعه به فرد، نقش مؤثري ايفا نمايد و كاركرد رسانه در جامعه‌پذيري، يك كاركرد تقويتي است.
كليدواژه‌ها: جامعه‌پذيري، رسانه، روزنامه، تلويزيون، صدا و سيما.
