سال بيست و هشتم ـ  شماره چهارم، پياپي 259 (ويژة فلسفه)

آيت‌الله علامه محمدتقي مصباح
چكيده
اين متن شرحي است بر كلام اميرمؤمنان علیه السلام در صفات شيعيان واقعي و مؤمنان راستين. از ديگر نشانه‌هاي مؤمنان واقعي، ستم نكردن به دشمن، آلوده نشدن به گناه به واسطه محبت به دوستان و نداشتن تبعيض ناروا در حق آنان مي‌باشد. در پرتو تربیت اسلامی، وظيفه والدين رعايت عدالت، انصاف و پرهيز از تبعيض و بي‌عدالتي در ميان فرزندان و وظيفه مسئولان نظام نیز خدمت يكسان به همه آحاد افراد جامعه است؛ چراكه در قرآن و روايات متواتر بر مودت و محبت به اهل‌بيتعلیه السلام تأكيد شده، به‌گونه‌اي‌كه قرآن محبت را اجر رسالت بيان كرده است. اين امر اختصاص به شيعيان ندارد. اهل‌سنت، حتي هندوهاي بت‌پرست هم به امام حسينعلیه السلام علاقه دارند.    
اين علاقه مؤمنان نسبت به اهل‌بيتعلیه السلام، در مرتبه نازل‌تر بايد نسبت به دوستان و ساير مؤمنان و حتي رعايت انصاف نسبت به دشمنان هم بايد اعمال شود. این مقاله، به تفصیل به اوصاف شیعیان در باب رعات عدل و انصاف می‌پردازد.
كليدواژه‌ها: تبعيض، انصاف، عدالت، حب و بعض.

 سال بيست و ششم ـ شماره 242 ( ويژه روانشناسي )

سیدمحمدحسن صالح / دانش‌پژوه دکتری ادیان و عرفان مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره

ماهنامه علمى ـ ترويجى در زمينه علوم انسانى بهمن 1394

محمدآصف تقوى / دانشجوى دكترى اقتصاد مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس سره                      taqawi@gmail.com

على جابرى / استاديار گروه اقتصاد مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس سره                  jaberi@qabas.net

دريافت: 27/10/93               پذيرش: 12/9/94

چكيده

«عدالت» مفهومى است كه بشر همواره به دنبال آن بوده و نظريه پردازان آرمان شهر، جامعه ايده آل خود را بر پايه آن بنا كرده اند. قرآن عدالت را هدف بعثت انبيا مى داند. يكى از مهم ترين ابعاد عدالت، «عدالت توزيعى» يا «عدالت اقتصادى» است. يكى از اين انديشمندان جان رالز، با طرح نظريه «عدالت به مثابه انصاف» كوشيده است مفهوم «عدالت» را در بستر ليبراليسم تبيين كند كه مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. اسلام نيز به «عدالت توزيعى» توجه ويژه نشان داده و انديشمندان مسلمان از جمله، شهيد صدر، عدالت توزيعى را يكى از سه ركن مكتب اقتصادى اسلام مى داند و با طرح نظريه «توازن»، عدالت توزيعى را از ديدگاه اسلام، تبيين كرده است. اين پژوهش به روش تحليلى و تطبيقى اين دو نظريه را بررسى كرده و تبيين نموده است كه با وجود شباهت ظاهرى دو نظريه، در موضوعاتى همچون توجه به عدالت توزيعى و جايگاه فقرا، تمايزهاى مهمى ميان اين دو وجود دارد؛ مثل تمايز در منشأ عدالت، تمايز در مبانى، و تمايز در قلمرو. اين پژوهش بيان مى كند كه نظريه رالز با توجه به مبانى آن، قابل طرح و اجرا در جوامع مذهبى و غيرليبرال نيست.

كليدواژه ها: عدالت، انصاف، رالز، صدر، توازن.

سال بيست و سوم ـ شماره 199 (ويژه جامعه‏ شناسى)

عباسعلى مشكانى سبزوارى :  كارشناس ارشد فلسفه دين دانشگاه باقرالعلوم عليه‏السلام.  meshkani.a@gmail.com
غلامعلى اسماعيلى كريزى :  عضو هيئت علمى دانشگاه آزاد اسلامى دامغان.
عبداللّه سركارى :  دانش‏ آموخته مؤسسه امام رضا عليه ‏السلام.
چكيده
اين مقاله درصدد است با استفاده از روش مطالعه كتابخانه‏اى و تحليلى، به تبيين مناسبات فقه و عدالت در پارادايم‏ هاى مختلف فقهى بپردازد. توجه به عدالت در دوره‏هاى مختلف فقهى، متفاوت است. در فقه سنتى عدالت غالبا به‏ مثابه صفت فرد مورد توجه است، اما در فقه حكومتى، عدالت به‏ مثابه معيار و ملاكى براى سنجش صحت و سقم كليه احكام مورد استفاده مى‏ باشد. فقه حكومتى با رويكرد عدالت، توليد و پس از اجرايى‏ شدن، زمينه بسط عدالت در جامعه را فراهم مى‏ آورد. انقلاب اسلامى نيز كه با محوريت فقه شيعى، ايجاد و استقرار يافته و هم‏اينك در مرحله توسعه به سر مى‏ برد، در هر كدام از اين مراحل سه‏گانه، با استفاده از نرم‏افزار اختصاصى آن، به ترتيب عدالت در مقياس اقلّى، متوسط و اكثرى را مورد اهتمام خود قرار داده است. در مرحله توسعه، انقلاب اسلامى براى بسط عدالت اكثرى، نيازمند فقه حكومتى مى‏ باشد.

كليدواژه ‏ها: فقه حكومتى، عدالت، انقلاب اسلامى، عدالت اقلّى، عدالت متوسط، عدالت اكثرى.