خانواده

سال سي‌ و يكم، شماره دوازدهم، پياپي 303، اسفند 1401، ص 67ـ79
 

نوع مقاله: ترويجي
* هادي مرادي/ كارشناس ارشد روان‌شناسي مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)     Hadimoradi2760051@gmail.com

سیف‌اله فضل‌الهي قمشی/ استاديار گروه علوم تربيتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد قم    fazlollahigh@yahoo.com
* زهره شیباني/ دانشجوي دکتری روان‌شناسی تربیتی دانشگاه آزاد اسلامي واحد قم    co123zohreshibane@gmail.com
دريافت: 11/02/1400                    پذيرش: 19/05/1400
چکيده
مسئلۀ هویت دینی جوانان با توجه به نقش کلیدی و سازندۀ جوانان در جامعه و آینده کشور، اهمیتی بس ویژه و قابل تأمل دارد. از سوی دیگر، هویت دینی در منابع دینی ما پایه و اساس دیگر هویت‌هاست و می‌توان گفت که قوام این هویت باعث قوام سایر هویت‌ها و زوال آن موجب چالش در دیگر هویت‌ها خواهد شد. ازاین‌رو، هدف این پژوهش تبیین عوامل تأثیرگذار بر هویت دینی جوانان است. روش تحقیق تحلیل اسناد و توصیف آیات و روایاتی است که به اهمیت دوران جوانی در میان ادوار مختلف زندگی اشاره کرده‌اند و همچنین به مسئله هویت دینی و عوامل مؤثر بر شکل‌گیری آن پرداخته‌اند. یافته‌ها حاکی از آن هستند که نه‌تنها عوامل فردی و خودشناسی، بلکه عوامل اجتماعی نظیر خانواده، گروه همسالان و رسانه‌ها نیز در تکوین هویت دینی سهمی بسزا و چشم‌گیر دارند.
کليدواژه‌ها: جوان، هویت دینی، خانواده، همسالان، رسانه‌.
 

سال بيست و هشتم ـ شماره اول، پياپي 256 (ويژة اخلاق)

محمد قدرتی/ دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه اردکان    mohamad.ghoodrati1373@gmail.com
حسین غفوری چرخابی/ استادیار گروه فقه و حقوق دانشگاه اردکان     h.ghch@yahoo.com
دريافت: 24/04/97                    پذيرش: 05/10/97
چكيده
اين مقاله با نگاهی نو به اخلاق و فقه در حوزة تربیت، بین مدارس و والدین پیوند برقرار کرده ‌است، و با روش توصیفي ـ تحلیلی و استفاده از منبع عظیم اخلاق، یعنی قرآن کریم، و نیز سایر متون اخلاقی، به بررسی تطبیقی قاعدة لاضرر در تربیت اخلاقی والدین و معلمان پرداخته‌است. برطبق قاعدة لاضرر، هرگونه ضرر رساندن، اعم از مادی و معنوی، و روحی و جسمی، نهی شده ‌است؛ زیرا حیثیت و کرامت انسانی از مهم‌ترین سرمایه‌های معنوی دانش‌آموزان به‌شمار می‌رود. هرگونه ضرر روانی و یا خدشه‌دار کردن کرامت افراد جامعه با قاعدة لاضرر منافات دارد. در خانواده و مدارس نیز باید جسم و روان فرزندان و دانش‌آموزان از هرگونه لطمه و آزار مصون بماند، و تکریم و رعایت احترام از جمله حقوق مسلم آنان است. معلمان و والدین با متخلق شدن به صفات اخلاقی، مانند: یگانگی ظاهر و باطن، تواضع، مهربانی، عدم تنبیه، می‌توانند شخصیت فرزندان را حفظ کنند؛ زیرا ضرر رسیدن به شخصیت آنان، موجب عقده‌های روحی و روانی می‌گردد، و این امر به جامعه و اطرافیان ضرر وارد می‌کند.
کلیدواژه‌ها: قاعدة لاضرر، تربیت اخلاقی، ضرر معنوی، معلمان، والدین، خانواده.

ماهنامه علمى ـ ترويجى در زمينه علوم انسانى شهريور 1396

عبدالرضا ضرابى / استاديار مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس سره zarabi@qabas.net

دريافت: 11/2/96               پذيرش: 30/5/96

چكيده

هر جامعه اى متشكل از نهادهايى است كه بر اساس وظايف و كاركردهاى خود، نقش خاصى در مديريت وحركت جامعه به سوى رشد و توسعه ايفا مى كنند. اين كاركردها در حوزه هاى مختلف سياسى، اجتماعى،اقتصادى، و فرهنگى رخ مى دهد. نهادهاى اجتماعى زمانى مى توانند نقش واقعى خود را به درستى ايفا كنندكه با توجه به كاركردها و وظايف نهادهاى خود، در يك نگرش سيستمى و در ارتباط و تعامل با يكديگرعمل كنند. اين پژوهش به روش تحليلى ـ توصيفى درصدد تبيين اجمالى كاركردها و وظايف هريك از ايننهادهاى اجتماعى به طور مستقل، نقش آنها را در تعامل با يكديگر براى تحقق جامعه دينى مورد تحليلقرار داده است. روشن است اگر جامعه اى به دنبال تحقق اهداف متعالى دينى و الهى بود، سياست ها وبرنامه هاى كلان و خرد  آن بايد به گونه اى تنظيم و تدوين شوند كه با تربيت دينى افراد جامعه، به سوى تشكيل يك جامعه ولايى و توحيدى گام برداشته، به هدف نهايى جامعه دينى، يعنى قرب و رضوان الهى خود را نزديك نمايد. نتايج پژوهش نشان مى دهد كه هرچند هريك از نهادها بر اساس وظايف و كاركردهاىخود، بخشى از وظايف جامعه را به عهده گرفته و انجام مى دهند، اما زمانى جامعه در مسير صحيح تحقق اهداف خود قرار خواهد گرفت و از آسيب هاى درونى و بيرونى مصون خواهد ماند كه نهادها با يكديگرتعامل و همكارى داشته و با هماهنگى امور جامعه را پيش ببرند.

كليدواژه ها: نهاد، سيستم، خانواده، حكومت، سياست، اقتصاد، آموزش و پرورش، تعامل نهادها.