اخلاق و عرفان اسلامي
استاد محمّدتقي مصباح
چكيده
از جمله ويژگي‌هاي سلبي عبادالرحمان، كه خداوند در آيات 68ـ71 سوره فرقان ذكر كرده، اين است كه آنان به خدا شرك نمي‌ورزند و قتل نفس (محترمه) و زنا نمي‌كنند.
در ادامه، خداوند به كساني كه مرتكب چنين اعمالي ـ بخصوص شرك ـ شوند وعده عذاب جاودان و خواركننده داده است؛ آنان متحمّل عذاب‌هاي روحي و جسمي جاودان مي‌گردند.
در اينكه مرتكب گناهان كبيره چه سرانجامي دارد، آيا در آتش دوزخ جاودانه مي‌ماند يا سرانجام، خلاصي مي‌يابد، آراء متفاوتي از سوي مفسّران و متكلّمان ارائه شده، اما آنچه را قرآن و روايات تأييد مي‌كنند اين است كه چنين افرادي به شرط عدم عناد، مشمول شفاعت واقع مي‌شوند؛ اما آمرزش گناهان آنان شروطي دارد كه خداوند در آيه ذكر نموده است: توبه، بازگشت به ايمان، و عمل صالح.
علت ذكر مجدّد ايمان پس از توبه اين است كه گناه‌كار حين ارتكاب گناه، از روح ايمان منسلخ مي‌شود. بنابراين، ضروري است پس از توبه، مجددا اظهار ايمان كند. ايمان هم وقتي پذيرفتني است كه همراه با عمل صالح باشد، وگرنه صرف لقلقه زبان است. خداوند به كساني كه توبه كنند مژده داده است پس از توبه، گناهانشان را به حسنات تبديل كند و آثار گناه را از نامه عملشان پاك گرداند. كساني كه توبه مي‌كنند، هم خودشان خشنود خواهند شد و هم خداوند از توبه‌شان خرسند خواهد گرديد.
كليدواژه‌ها: عبادالرحمان، شرك، گناهان كبيره، عذاب، توبه، ايمان، عمل صالح.
