سال بيست و دوم ـ شماره 191 ـ آبان 1392، 5ـ10

آيت‏ اللّه علّامه محمدتقى مصباح

چكيده
اين مقاله شرحى است بر نجواى نيازمندان به معبود؛ دعاى مفتقرين امام سجاد عليه‏السلام، كه توسط استاد صورت گرفته است. انسان به هنگام مناجات بايد اولاً، نيازهاى خود را شناخته و آنها را مجسم سازد. ثانيا، باور كند كه خداى متعال داراى قدرت نامتناهى است و مى‏تواند نيازهاى او را برطرف سازد. ثالثا، معتقد باشد كه تنها خداست كه مى ‏تواند نيازهايش را برطرف سازد.
     خداى متعال نعمت ‏هاى گرانبهاى فراوانى در اختيار ما قرار داده است كه با اندك تأمل مى‏ توانيم قدر نعمت‏هاى الهى را بدانيم و شاكر خداى متعال باشيم. در دعاهاى خود، صرفا نبايد از خدا درخواست حاجات مادى و گذرا بكنيم، نعمت‏هاى معنوى بس ارزشمندترند. در ادعيه مأثور از معصومان عليهم ‏السلام ما را به اين مهم توجه داده‏ اند كه در مناجات خود توجه به ارزش‏ هاى معنوى و متعال داشته باشيم.

كليدواژه‏ ها: دعا، مناجات، امام سجاد عليه‏السلام، نياز به فقر ذاتى.

معرفت سال بيست و يكم ـ شماره 173 ـ ارديبهشت 1391، 5ـ10

پيشگامان مسير قرب الهى (2)^*

آيت‏اللّه علّامه محمدتقى مصباح

چكيده

اين مقاله شرحى است بر «مناجات‏المريدين» امام سجاد عليه‏السلام. ادعيه مأثور از حضرات معصومان عليهم‏السلام و نيز بيانات قرآنى، براى رعايت افق فهم مردم، از تمثيل، استعارات و زبان مردم بهره برده‏اند تا نعمت‏هاى دنيوى و اخروى را براى آنان ملموس و عينى جلوه نمايند. هرچند ما اطلاعى از ادعيه حضرات معصومان عليهم‏السلام در خلوت با خداى خود نداريم، اما ادعيه‏اى كه از آنان نقل شده و جنبه تعليمى براى ما دارند، رعايت افق فهم مردم به خوبى در آنها رعايت شده است. از اين‏رو، نعمت‏هاى بهشتى به زبان عاميانه مردم به زيبايى هرچه تمام‏تر معرفى شده‏اند.

كليدواژه‏ها: قرب، قرب الهى، كمال انسانى، نعمت‏هاى بهشتى، مناجات.

معرفت سال بيستم ـ شماره 170 ـ بهمن 1390، 5ـ12

نجواى سرسپردگان معبود^*

آيت‏‌اللّه علّامه محمدتقى مصباح

چكيده

انسان مؤمن همواره بايد ارتباط قلبى‏اش را با معبود خويش حفظ نموده و سعادت زندگى دنيوى و اخروى را از او بخواهد. توفيق درخواست بندگى و انجام تكاليف الهى و نيز زدودن شك و ترديد و وسوسه‏هاى شيطان و پايدارى بر ايمان راسخ، از جمله دعاهاى ضرورى هر مؤمن راه يافته است.

براساس سنت الهى، دلى كه از ياد خدا غافل شود، همدم شيطان خواهد بود؛ اوست كه آمال و آرزوى انسان را رقم مى‏زند. اما دل انسان باتقوايى كه مجلاى نور الهى است، اندك توجهى غفلت از دلش زدوده مى‏شود. سرّ اينكه گاهى انسان از پذيرش دعوت حق و انبياى الهى سر باز مى‏زند، پيش‏داورى و دل‏بستگى به خواسته‏هاى خويش است. از اين‏رو، براى اينكه ايمان ما محفوظ بماند، بايد بر يقين و متعلقات ايمان استوار باشيم و از وسوسه‏هاى شيطان دورى كنيم.

كليدواژه‏ها: مناجات، شيطان، هواى نفس، حق، غفلت، انحراف از حق.

معرفت سال بيستم ـ شماره 160 ـ فروردين 1390، 5ـ11

استاد محمدتقى مصباح

چكيده *

ياد مرگ بزرگ‏ترين اكسيرى است كه انسان را براى كسب كمالات اخلاقى و نيل به سعادت و كسب فوز و پاداش اخروى و اميدوارى در دنيا و آمادگى براى آخرت تشويق مى‏كند. در انديشه دينى، انسان داراى پنج مرحله حيات است: مرحله حيات جنينى، دوران طفوليت، هنگام بلوغ و تكليف، عالم برزخ و حيات در عالم آخرت.

مراحل چهارگانه اوليه حيات، گذرا و مقدمه نيل به حيات جاودانه اخروى است. در همه اين عوالم، انسان در حالت حركت و سفر است. بايد براى عالم آخرت زاد و توشه برداشت؛ اعمال نيك و اعمالى كه به قصد قربت و نزديكى به خداى متعال در دار دنيا اندوخته شده، براى عالم آخرت سودمند است.

اين نوشتار به شرح مناجات الراغبين امام سجاد عليه‏السلام در خصوص توشه آخرت و انديشه آخرت در نگاه مؤمن مى‏پردازد.

كليدواژه‏ها: انسان، مؤمن، توشه، مناجات، مراحل حيات، برزخ قيامت.