عبادت

فاطمه خداجويان/ استادیار گروه ادیان و عرفان دانشگاه مذاهب اسلامی    ‌khodajooyan135@yahoo.com
دريافت: 2/6/98                    پذيرش: 13/11/98
چکيده
خداوند در قرآن بارها از شب یاد کرده ‌است؛ شب در قرآن مورد قسم وی واقع شده و شب زمانی خاص برای ارتباط خداوند با بندگان در نظر گرفته شده‌است. مقاله حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی رویکردی عارفانه به قرآن داشته و تفسیر آیات مربوط به شب را با نگاهی عرفانی مورد بررسی قرار می‌دهد. اینکه عرفا با توجه به ویژگی‌های خاص شب، آن را زمان خاص ارتباط دو طرفه خداوند و بنده می‌دانند. به علت این ویژگی‌های ممتاز، از جمله خلوت، آسودگی و در حجاب ماندن از دید دیگران، فرصت مناسبی است تا بنده به درگاه خداوند خود، و دور از چشم نامحرم به عبادت و مناجات بپردازد و خداوند نیز بهره‌ای از برکت و عنایات ویژه خود را نصیب وی کند. تأکید خداوند بر قیام شب در قرآن به این امر اشاره می‌کند. در نهایت اینکه خداوند شب‌های خاص (که اتفاقات ویژه‌ای در آنها رخ داده) را مورد توجه قرار داده و برای آنها اهمیت خاصی قائل می‌شود.
کلیدواژه‌ها: بیداری، رحمت، شب، شب قدر، عبادت.
 

آيت اللّه علامه محمدتقى مصباح

چكيده

اين مقاله شرحى است بر اوصاف شيعيان واقعى در كلام اميرمؤمنان على عليه السلام. بيان ويژگى هاى شيعيان موجب تشويق، ايجاد انگيزه در ميان آنان براى كسب مقامات معنوى است. روش تربيتى قرآن كريم و سيره اهل بيت عليهم السلام بر اين اصل استوار است كه در تربيت مردم و دعوت آنان به بندگى و عبادت خدا، سطوح گوناگون معرفت را لحاظ مى كنند. براى ايجاد انگيزه در كودكى با دادن وعده هاى مادى، در نوجوانى و با رشد و افزايش معرفت، بيان نتايج دنيوى عبادت و اعمال خير و با كامل تر شدن عقل انسانى، ثواب اخروى معيار تشويق و ايجاد انگيزه است. انسان براساس فطرت خويش تجارت پيشه و سودگراست. حتى وقتى بندگى خدا هم مى كند، توجه به پاداش و سود دارد كه قرار است در قبال آن دريافت كند. اما شيعيان واقعى و مؤمنان فرجام انديش در قبال تحمل مرارت، سختى ها و اطاعت و بندگى خدا و چشم پوشى از لذايذ دنيا آسايش ابدى و جاودانه را انتظار مى كشند. اين معامله سرشار از سود است و در قبال سود اندك ديگر، قابل قياس نيست.

كليدواژه ها: عبادت، آخرت طلبى، انگيزه، پاداش، بهشت.

سال بيست و سوم ـ شماره 203 -آبان 1393

كاووس روحى برندق :  استاديار گروه علوم قرآن و حديث دانشگاه تربيت مدرس.  K.Roohi@modares.ac.ir

سعيد جليليان : دانشجوى كارشناسى ارشد علوم قرآن و حديث دانشگاه تربيت مدرس.  s.jalilian@modares.ac.ir

چكيده

از ميان آيات قرآن كريم، كه همگى نورند، برخى آيات از درخشش چشم‏گيرى از نظر محتوا برخوردارند كه به آنها «غرر الآيات» گفته مى ‏شود. اين مقاله با روش اسنادى در گردآورى داده ‏ها و به شيوه توصيفى ـ تحليلى در تجزيه مطالب، آيه 56 سوره «ذاريات» را به ‏عنوان يكى از آيات غرر، كه از سوى علّامه طباطبائى مطرح شده است، از لحاظ نقش كليدى آن در حلّ پيچيدگى ‏هاى ديگر آيات، با هدف اثبات و جامعيت محتوايى ‏اش بررسى كرده، و به اين نتايج دست يافته است كه اين آيه در تفسير آيات ديگر قرآن، با موضوع هدف از ازدواج و تناسل، حق خدا بر بنده، و حق بنده بر خدا به‏ طور مستقيم، و در تفسير آياتى با موضوع منظور از خلقت احسن، علت اينكه قتل نفس معارضه با مقام ربوبيت خداست و ديگر موضوعات به‏ طور ضمنى، نقش محورى و كليدى دارد و ميان موضوعات يادشده پيوندى ناگسستنى مشاهده مى ‏شود.

كليدواژه‏ ها: غرر الآيات، عبادت، آفرينش، علّامه طباطبائى.

معرفت سال بيست و دوم ـ شماره 184 ـ فروردين 1392، 5ـ10

آيت اللّه علّامه محمدتقى مصباح

چكيده

محبت به خدا آثار و لوازمى دارد. دوستان خدا كه سختى ها و گرفتارى هاى زندگى و دورى از محبوب آنان را آزرده خاطر ساخته، در جست وجوى جوار محبوب اند و كسب رضايت و تقرب به او. بدين سان به ساحل آرامش رسيده و زندگى پرتلاطم دنيا و دشوارى هاى آن هرگز آنان را وامدار دنيا نمى كند. از بندگى، عبوديت خدا و نيايش و تضرع، درگاه او لذت مى برند و اين حالات معنوى را هرگز با هيچ چيز عوض نمى كنند. آه و ناله گاهى ناشى از مصيبت و گرفتارى هاى زندگى است و گاهى ناشى از سرور و شادمانى بندگان خالص خدا از شوق و شادمانى و ديدار محبوب، در آه و ناله و تضرع به سر مى برند تا اين حالت از آنان سلب نشود؛ چراكه قلب هايشان از محبت خدا سرشار و دل هايشان از جلال و هيبت او گسيخته است. 

كليدواژه ها: محبت، محبت به خدا، آرامش، سرور و شادمانى، عبادت، بندگى.