جهان

علم سكولار يا علم ديني؟

محمّدرضا بلانيان
(كارشناس ارشد فلسفه)

چكيده

علم سكولار با حذف خدا و ماوراءالطبيعه از حوزه علم شروع مي‌شود، با تقليل جهان طبيعت به جنبه تجربه‌پذير و كميّت‌پذير آن و حذف معارف غيرتجربي از قلمرو معارف بشري ادامه مي‌يابد، به تفكيك ميان علم و اخلاق ختم مي‌شود و هدفش كسب قدرت است و هيچ‌گونه توصيه اخلاقي را حتي براي كساني كه قدرت فراواني در اختيارشان قرار مي‌دهد به همراه ندارد. در مقابل، علم ديني مدعي است كه حذف خدا از قلمرو علم امكان‌پذير نيست و در حقيقت، هر علمي از آن نظر كه شناخت آيات خداست نوعي خداشناسي محسوب مي‌شود و عدم عنايت به عالم معنا و ماوراي طبيعت در حوزه علم مساوي است با درافتادن در ورطه نيهليسم. و به رسميت نشناختن معارف وحياني و شهودي، منجر به از دست دادن چيزي است كه لازمه اساسي تكامل بشر بوده و در خود عالم طبيعت هم رازهايي فراتر از آنچه با ميزان تجربه و كميّت قابل سنجش است وجود دارد. هدف علم جست‌وجوي حقيقت است و اخلاق هم لازمه علم است و تفكيك اين دو از يكديگر عواقب جبران‌ناپذيري به بار خواهد آورد، و در صورتي كه علم تمامي عوامل مزبور را، كه لازم و ملزوم يكديگرند، نداشته باشد اصلاً شايسته نام «علم» نيست.

كليدواژه‌ها: علم سكولار، علم ديني، سكولاريسم، خدا، جهان، معرفت، معنويت، ارزش.