گفتمان

معرفت سال بيست و دوم ـ شماره 184 ـ فروردين 1392، 45ـ61

هادى معصومى زارع^*

چكيده

تحولات يك ساله اخير (از دى 1389 تا دى سال 1390) در جهان اسلام و فراز و نشيب هاى آن، نگاه هاى زيادى را در سراسر جهان به خود جلب كرده است. در حالى كه بسيارى از تحليل گران ضرباهنگ تحولات آتى منطقه را با ثبات مى پنداشتند، به گونه غيرمنتظره اى مرزها و شاخصه هاى نظم موجود در هم شكسته شد و رويدادهاى خيره كننده اى را در جهان اسلام پديد آورد، بيدارى اسلامى از اين جمله تحولات است.

     اين پژوهش مى كوشد با روش اسنادى ـ تحليلى و با هدف ترسيم هندسه جامع آسيب شناسى اين انقلاب ها، مهم ترين چالش ها و آسيب هاى سياسى فراروى آنها را در مراحل مختلف تكوين، تثبيت و تطور مورد بررسى قرار دهد. از مهم ترين آسيب هايى كه كيان انقلاب هاى اسلامى اخير را تهديد مى كند، مى توان به مواردى همچون خلأ رهبرى واحد، تقليل سطح گفتمان، معضله نظام سازى، اتكا به سازوكارهاى بوروكراتيك و مانيفيست هاى حزبى، بروز اختلاف و تفرقه ميان انقلابيون، نفوذ ليبرال هاى غرب گرا و افراد فرصت طلب در لايه هاى تصميم سازى انقلاب و سازش انقلابيون با كشورهاى سلطه گر غربى و معامله بر سر اصول انقلاب اشاره نمود.

كليدواژه ها: بيدارى اسلامى، انقلاب، آسيب ها، چالش ها، غرب، نظام سازى، گفتمان.

گفتمان اصول‏گرايي

و نقد و بررسي آن از منظر مقام معظّم رهبري

بهرام اخوان كاظمي ¹

چكيده

انقلاب اسلامي ايران داراي گفتمان‏هاي سياسي متنوعي مانند «گفتمان سازندگي» و «گفتمان اصلاح‏طلبي» بوده است، همچنان‏كه با روي كار آمدن دولت نهم، گفتماني در جمهوري اسلامي در اين دولت شكل گرفت كه بر اساس تأكيد بر اصول و ارزش‏هاي انقلابي و اسلامي و تأكيد ويژه بر موضوع عدالت، مي‏توان آن را «گفتمان اصول‏گرايي عدالت‏خواه» ناميد. بديهي است كه گفتمان يادشده مانند ساير گفتمان‏هاي قبلي انقلاب اسلامي، داراي نقاط قوت و ضعفي بوده است كه تبيين و ارزيابي آنها مي‏تواند به پيشبرد اهداف انقلاب اسلامي و افزايش كارآمدي نظام جمهوري اسلامي بينجامد. در اين مقاله تلاش شده است تا گفتمان مذكور با ارائه ديدگاه‏هاي مقام معظّم رهبري درباره گفتمان اصول‏گرايي دولت نهم، تأمين شود و علاوه بر نقد و ارزيابي ايشان در اين‏باره، شاخصه‏هاي اصول‏گرايي و همچنين توصيه‏هاي اكيد مقام معظم رهبري به دولت نهم، ارائه گردد. مستندات پژوهش نشان مي‏دهد كه مقام معظّم رهبري، حمايت گفتماني ويژه‏اي از گفتمان اصول‏گرايي عدالت‏خواه داشته و اين گفتمان را احياگر آرمان‏ها، ارزش‏ها و شعارهاي انقلاب دانسته‏اند، هرچند آن را از نقدها و تذكرات جدي و توصيه‏هاي لازم، بي‏بهره نگذاشته‏اند.

كليدواژه‏ها: گفتمان، تحليل گفتماني، مقام معظّم رهبري، اصول‏گرايي، عدالت، دولت نهم، انقلاب اسلامي.