انسان شناسى

strict warning: Declaration of views_handler_filter_node_status::operator_form() should be compatible with views_handler_filter::operator_form(&$form, &$form_state) in D:\WebSites\nashriyat.ir\modules\views\modules\node\views_handler_filter_node_status.inc on line 14.

انسان كامل از ديدگاه شهيد مطهرى و علامه طباطبائى

سال بيست و ششم ـ شماره 234 (ويژه كلام)

جواد اكبرى مطلق / استاديار دانشگاه پيام نور    ajavad.m@chmail.ir

مرضيه فنودى / كارشناس ارشد معارف اسلامى دانشگاه كاشان           m.fanoodi1389@yahoo.com

دريافت: 11/6/95               پذيرش: 6/2/96

 

چكيده

كمال طلبى را مى توان هدف نهايى انسان دانست، گرچه در تعيين مصداق، ممكن است خطاهايى صورت پذيرد. با توجه به اينكه ميل به كمال ذاتى انسان است، انديشمندان در طول تاريخ، ويژگى هايى براى انسان كامل ذكر كرده اند. اين تحقيق درصدد تبيين و تطبيق ديدگاه علامه طباطبائى و شهيد مطهرى در خصوص انسان كامل است. روش پژوهش توصيفى بوده و با توجه به بررسى تطبيقى نظرات، از تحليل محتوا استفاده شده است.

     يافته ها حكايت از اين دارد كه انسان كامل انسانى داراى ارزش هايى مانند: عبادت، خدمت به خلق و آزادى است كه همه در او به صورت هماهنگ رشد كرده و رشد هركدام از اين ارزش ها به حد اعلا رسيده است. در فرايند تحقيق، آنچه به دست آمده هماهنگى و هماوايى بين نظرات اين دو انديشمند در زمينه انسان كامل است، گرچه در تعيين مصداق «انسان كامل»، امكان شناخت و نوع نگاه به او، اختلاف نظر است.

 

كليدواژه ها: انسان كامل، علامه طباطبائى، مرتضى مطهرى، انسان شناسى، انسان، روح، كمال، حيات طيبه.


 

سال انتشار: 
26
شماره مجله: 
234
شماره صفحه: 
15

مبانى انسان‏ شناختى ارزش‏ ها

سال بيست و دوم ـ شماره 191 ـ آبان 1392، 11ـ26

آفرين قائمى*
كريم خانمحمدى**

چكيده

در طول تاريخ، هر مجتمعى داراى ارزش ها و هنجارهايى بوده اند كه همه برخاسته از بينش هاى ريشه اى (مبانى) آنهاست. بدين روى، با تبيين يا اصلاح آن مبانى مى توان بر تعميق و سعه عمل صحيح بر طبق آنها تأثيرى بسزا نهاد. اين نوشتار به اختصار بر «مبانى انسان شناختى» متمركز است. انسانى كه به دوبعدى بودن انسان، بقاى روح پس از مرگ، اختيار و تكليف، امكان تعالى انسان تا مقام خلافت الهى با كسب يقين و صبر و عمل به ارزش ها معتقد باشد، در فكر و نيت، گفتار و منش كاملاً متمايز از شخصى عمل مى كند كه اينها را قبول ندارد؛ زيرا امورى كه براى اين يكى ارزش است (مثل معنويات و ايثار)، ممكن است براى ديگرى ضدارزش به نظر برسد و بعكس (مثل تجمل و مدگرايى). در عين اينكه برخى امور فطرى (مثل نوع دوستى و كمال خواهى) نزد هر دو ارزش، و برخى (مثل ظلم، تحقير و تمسخر) نزد هر دو ضدارزش محسوب مى شوند.
     تحقيق حاضر با روش تحليلى ـ توصيفى به بررسى موضوع موردبحث پرداخته است.

كليدواژه ها: انسان شناسى، تجرّد روح، تعقل، اختيار، خلافت الهى، مسئوليت، ارزش.

سال انتشار: 
22
شماره مجله: 
191
شماره صفحه: 
11

بررسى اقتضاى مبانى نظريه ولايت فقيه در باب اختيارات ولىّ فقيه

معرفت  سال بيست و دوم ـ شماره 184 ـ فروردين 1392، 29ـ43

مهدى قربانى*

چكيده

در طول تاريخ، ايده هاى مختلفى براى اداره جوامع انسانى مطرح شده است. يكى از اين ايده ها، نظريه ولايت فقيه مى باشد كه به دلايلى، شبهاتى درباره آن مطرح گرديده است. يكى از مهم ترين اين شبهات، مسئله «اختيارات ولىّ فقيه و فقدان محدوده مشخص براى آن» مى باشد. به دليل جايگاه ممتاز مبانى هر نظريه در تحليل پيامدهاى آن، اين نوشتار با استفاده از روش توصيفى ـ تحليلى به بررسى اقتضاى مبانى نظريه ولايت فقيه در باب اختيارات ولىّ فقيه پرداخته است. بدين منظور، اقتضايى كه مبانى هستى شناختى، انسان شناختى، معرفت شاختى و غايت شناختى نظريه ولايت فقيه درباره اختيارات ولىّ فقيه دارد، مورد كنكاش قرار گرفته و محدوديت ها و چارچوب هاى حاصل از اين ناحيه ارائه گرديده است. قوانين الهى، مصلحت جامعه اسلامى، عدالت و نظارت مردمى از جمله اين محدوديت ها و چارچوب ها مى باشد.

كليدواژه ها: مبانى، ولايت فقيه، هستى شناسى، انسان شناسى، معرفت شناسى، غايت شناسى.

سال انتشار: 
22
شماره مجله: 
184
شماره صفحه: 
29

بررسى و نقد طرح فكرى و انديشه‌‏هاى طه عبدالرحمن متفكر معاصر مغربى

سال بيست و يكم ـ شماره 181 ـ دى 1391، 109ـ121

هادى بيگى ملك آباد*

چكيده

اين مقاله با روش اسنادى ـ تحليلى درصدد بررسى و نقد پروژه فكرى طه عبدالرحمن، متفكر معاصر مغربى برآمده است. براى تحقق اين مهم، با اتخاذ الگويى خاص در طرح انديشه، ابتدا به زمينه هاى فكرى و تربيتى وى پرداخته و سپس به مؤلفه هاى مهم نظام فكرى؛ يعنى هستى شناسى و معرفت شناسى و انسان شناسى وى اشاره شده است. پس از آن، مقولات مهمى مانند دين، مدرنيته، ميراث و فلسفه اجتماعى از ديدگاه وى بررسى شده اند.

 

كليدواژه ها: هستى شناسى، معرفت شناسى، انسان شناسى، اخلاق، دين، مدرنيته.

سال انتشار: 
21
شماره مجله: 
181
شماره صفحه: 
109

نياز به دين از ديدگاه شهيد مطهّرى

نياز به دين
از ديدگاه شهيد مطهّرى

احمد بهشتى مهر

(دانش آموخته حوزه علميه قم; كارشناس ارشد دين شناسى)

چكيده

در اين مقاله سعى شده است نياز بشر به دين از نگاه شهيد مطهّرى تبيين شود. براى تبيين اين مسئله، دستگاه هاى شناسايى بشر معرفى و اهميت و برد هر يك از آنها بيان شده و در نهايت، مشخص گرديده است كه هيچ يك از اين دستگاه ها توانايى شناسايى و پاسخ كامل به مهم ترين و سرنوشت سازترين پرسش هاى بشر را ندارد. اما در اين ميان، تنها دين چنين توانايى را دارد و در اين كار خود رقيبى ندارد. بنابراين، انسان براى حل حياتى ترين مشكلات خود، بايد متواضعانه خود را در اختيار دين قرار دهد.

كليد واژه ها: دين، نياز به دين، انسان شناسى، جهان شناسى، دستگاه هاى ادراكى بشر، شهيد مطهّرى.

سال انتشار: 
16
شماره مجله: 
113
شماره صفحه: 
83

نظريه هاى روان شناختى دين و نقد آن1

نظريه هاى روان شناختى دين و نقد آن1

نويسنده: بيت هالامى و آرگيل

مترجم: مجتبى حيدرى

(دانش آموخته حوزه علميه قم; كارشناس ارشد روان شناسى بالينى)

چكيده

يكى از مباحث مورد بحث در روان شناسى دين، بررسى خاستگاه هاى روان شناختى دين و دين دارى است. وراى حقيقت داشتن يا پوچ و موهوم بودن دين، چه انگيزه ها و عواملى در طول تاريخ و در حال حاضر، انسان ها را به سوى پذيرش يك دين و التزام به تعاليم و دستورات آن، سوق داده است؟ اين مقاله، كه ترجمه بخشى از فصل دوم كتاب روان شناسى رفتار، اعتقاد، و تجربه دينى2 نوشته بيت هالامى ( Beit-hallahmi,B.) و آرگيل (Argyle, M) است، به اين موضوع اختصاص دارد. در اين فصل، فرضيه هاى روان شناختى دين در سه مقوله طبقه بندى شده اند: فرضيه هاى مربوط به خاستگاه، فرضيه هاى مربوط به تداوم، و فرضيه هاى مربوط به پيامد. در اين نوشتار، تنها فرضيه هاى دسته اول، ترجمه شده اند. جامعيت اين مقاله در ارائه همه نظريات روان شناختى درباره دين، مطالعه آن را براى علاقه مندان به اين موضوع، سودمند مى گرداند. در پايان مقاله، نقدى كوتاه بر اين ديدگاه ها نگاشته شده كه توجه به آن مى تواند خوانندگان را با اشكالات اساسى اين نظريه ها آشنا گرداند.

كليد واژه ها: دين، اعتقاد، روان شناسى رفتار، تجربه دينى، انسان شناسى.

سال انتشار: 
16
شماره مجله: 
112
شماره صفحه: 
69
محتوای تغذیه