شناخت

strict warning: Declaration of views_handler_filter_node_status::operator_form() should be compatible with views_handler_filter::operator_form(&$form, &$form_state) in D:\WebSites\nashriyat.ir\modules\views\modules\node\views_handler_filter_node_status.inc on line 14.

نقش شناخت‌های برآمده از ایمان به آخرت در تاب‌آوری و صبر از دیدگاه قرآن

قيمت مقاله الكترونيكي: 
3000تومان
سال سي‌ام، شماره دهم، پياپي 289، دي 1400، ص 23ـ32

نوع مقاله: ترويجي

* محمدجواد سقاي بي‌ريا / كارشناس ارشد تفسير و علوم قرآن مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)    mjbiria@iki.ac.ir
مصطفي كريمي/ استاديار گروه تفسير و علوم قرآن مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)     karimi@qabas.net
محمدناصر سقاي بي‌ريا/ استاديار گروه روان‌شناسي مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)    biria1390@gmail.com 

سال انتشار: 
1400
شماره مجله: 
289
شماره صفحه: 
23

خداشناسی فطری حضوری؛ بررسی تحلیلی دیدگاه‌ موافقان و مخالفان

قيمت مقاله الكترونيكي: 
3000تومان

سال بيست و هشتم ـ شماره دوازدهم، پياپي 267 (ويژة كلام)

علی قربانی کلکناري / دانش‌پژوه دكتري فلسفه دین مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره    hekmatrabani65@gmail.com
محمد جعفري / دانشیار مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره     mjafari125@yahoo.com
دريافت: 18/3/98                    پذيرش: 21/8/98
چکيده
خداشناسی فطری ‌حضوری بیانگر آن است که شناخت خدا در سرشت هر انسانی نهادینه شده و با این موهبت، انسان قادر است رابطه‌اش را با خداوند شهود کند. در این زمینه، دو دیدگاه کاملاً متمایز از سوی اندیشمندان مسلمان مطرح شده است. تعداد بسیار زیادی از ایشان وجود این شناخت را پذیرفته و با دلایل گوناگون درصدد اثبات آن برآمده‌اند؛ اما در مقابل، عده‌ای از اندیشمندان معاصر از اساس، وجود آن را انکار می‌کنند.
در پژوهش حاضر با روش کتابخانه‌ای و شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی، دیدگاه‌ها و ادلۀ مدافعان و منکران با دقت مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. نتیجۀ تحلیل و ارزیابی‌های صورت‌گرفته، نشان می‌دهد که هر انسانی تکویناً به خداوند معرفت فطری حضوری دارد. در این پژوهش همچنین نشان داده شده که نظریۀ وجود رابط صدرالمتألهین در تبیین عقلی این مسئله بسیار راهگشاست.
کلیدواژه‌ها: شناخت، فطرت، شناخت ‌فطری، شناخت‌‌ حضوری، خداشناسی ‌فطری، خداشناسی فطری حضوری.


 

سال انتشار: 
1398
شماره مجله: 
267
شماره صفحه: 
11

آثار روان شناختى زيارت در سلامت روانى و زندگى انسان

سال بيست و سوم ـ شماره 205 -دي 1393

اسرافيل سبحانى[1]

رحيم ميردريكوندى[2]

چكيده

از جمله مناسك دينى مسلمانان، از زمان بناى خانه كعبه، زيارت است. ازآنجاكه اسلام مكتبى جامع و واقع گرا بوده و به همه جوانب نيازهاى انسان، اعم از دنيايى و آخرتى، جسمى و روحى، عقلى و فكرى، احساسى و عاطفى، فردى و اجتماعى توجه كرده است، برخى از انديشمندان بر اين باورند كه زيارت تأثير انكارناپذيرى بر سلامت روح و جسم زائر دارد. سازوكار اين تأثير را مى توان اين گونه تبيين كرد: چون زيارت تركيبى از گرايش و شناخت بوده و خاستگاه اصلى آن در قلب انسان است، از اين طريق شوق و اراده انسان را جهت داده، تأثيراتى بر رفتار انسان مى گذارد.

     در پژوهش حاضر، ضمن تعريف «زيارت»، اماكن زيارتى و اشاره به الگوهاى روان شناسى، با تجزيه و تحليل مبانى روان شناختى زيارت و تأثيرات شناختى، عاطفى و رفتارى آن، به آثار محيط هاى مذهبى در رشد روحى و روانى، آرامش، تقويت اميد، كاهش اضطراب، زمينه سازى براى توبه، كاهش جرم و انحراف، حمايت اجتماعى و الگوپذيرى در انسان اشاره شده است.

كليدواژه ها: زيارت، سلامت روانى، آثار فردى، آثار اجتماعى، شناخت، رفتار.



[1] دانش آموخته سطح چهار حوزه علميه و كارشناس روان شناسى مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس سره. 014asi@gmail.com

[2] استاديار گروه روان شناسى مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس سره. mirderikvandi@qabas.net

دريافت: 28/2/93               پذيرش: 25/9/93

سال انتشار: 
23
شماره مجله: 
205
شماره صفحه: 
13

نقد و بررسى ارزش شناخت از ديدگاه ديويد هيوم بر اساس حكمت متعاليه

معرفت سال بيست و دوم ـ شماره 188 ـ مرداد 1392، 43ـ56

حميدرضا وركشى1

چكيده

نقد و بررسى ديدگاه ديويد هيوم در خصوص «ارزش شناخت»، كه قابليت اعتماد به ادعاهاى معرفتى را مى سنجد، حايز اهميت مى باشد. در اين پژوهش، با مراجعه به آثار و تحقيقات صورت گرفته پيرامون نظريات هيوم، كه به اعتقاد تجربه باوران نوين، پديدآورنده تجربه گرايى نوين مى باشد، به اين نتيجه رسيديم كه هيوم بر اساس سه اصل شكاكيت، معنادارى در تصورات و عليت، در خصوص «ارزش شناخت» فيلسوفى مبناگرا و قايل به نظريه مطابقت است، اما نه به معناى مطابقت انديشه با واقع، بلكه به معناى «مطابقت انديشه با انطباع پديدارى»؛ يعنى هر شناختى كه به انطباع پديدارى برسد، بر اساس معيارهاى «انطباعات حسى» و «حافظه» با آن معامله واقعى مى شود. مشكل هيوم در خصوص تصديق قضايايى است كه طبق اعتقاد او، ناظر به نسبتى واقعى در زمان آينده است؛ قضايايى كه مبتنى بر رابطه عليت مى باشند. اين رهيافت معرفتى هيوم در باب معرفت شناسى (غير از نسبت بين تصورات) منجر به ايده آليسم معرفت شناختى مى گردد كه از مبانى نظرى نسبيت معرفت دينى مى باشد.

اين نوشتار با روش تحليلى ـ توصيفى «ارزش شناخت» از ديدگاه هيوم بر اساس حكمت متعاليه را مورد نقد قرار مى دهد.

كليدواژه ها: شناخت، ارزش، ملاك، معيار، عليت، هيوم.

سال انتشار: 
22
شماره مجله: 
188
شماره صفحه: 
43

بررسى مبانى شناخت ‏شناسى ژان پياژه و نقد آن

معرفت سال بيست و يكم ـ شماره 174 ـ خرداد 1391، 91ـ98

جواد تركاشوند*

چكيده

درك عميق نظريات در علوم انسانى، مستلزم شناخت مبانى فكرى و انديشه هاى نظريه پردازان اين عرصه است. پژوهش حاضر بر آن است كه با شيوه اى توصيفى ـ تحليلى، مبانى شناخت شناسى ژان پياژه را مورد نقد و بررسى قرار دهد. پياژه اساسا يك فيلسوف زيست شناس است كه براى كشف ماهيت شكل گيرى شناخت در انسان، از شيوه شناخت شناسى تكوينى استفاده كرده و نتايج تحقيقات او منجر به نظريه رشدشناختى گرديد. اين پژوهش پس از بررسى آراء و نظرات وى، نتايج ذيل را حاصل نموده است: پياژه بدون در نظر گرفتن تفاوت ماهوى مسائل عقلى و تجربى، با شيوه تجربى، اقدام به كشف شيوه هاى شكل گيرى و ماهيت دانش در انسان نموده است. او تحت تأثير زيست شناسى، با كاهش جايگاه انسان در حد يك ارگانيزم پيشرفته، والاترين هدف انسان را حيات اجتماعى مناسب در نظر گرفته است. وى با تعريف سازوكار شكل گيرى تجربى دانش در انسان به انكار علم حضورى رسيده است. همچنين شيوه شكل گيرى دانش در نظريه او منجر به مادى بودن علم مى گردد.

كليدواژه ها: پياژه، شناخت، معرفت شناسى، رشدشناختى.

سال انتشار: 
21
شماره مجله: 
174
شماره صفحه: 
91

تحريف‏هاي شناختي

تحريف‏هاي شناختي

علي حسين‏زاده1

چكيده

اين پژوهش، به بررسي خطاهاي شناختي مي‏پردازد كه به عنوان زيربناي احساس فرد براي رفتار مي‏تواند بسيار تأثيرگذار باشد. هدف اين تحقيق، مقابله با خطاهاي شناختي است تا از اين طريق، از بروز رفتارهاي منفي برخاسته از افكار منفي جلوگيري شود. روش تحقيق، تحليل محتواست كه به صورت نظري و در محيط كتابخانه انجام گرفته است. در اين تحليل، از مباني روان‏شناختي با استفاده از آيات و روايات بحث شده است. يافته ما در اين تحقيق نشان مي‏دهد كه خطاهاي شناختي عمدتا برخاسته از حدس‏هاي غيرقطعي و تكيه بر ذهنيت‏هاي ناصواب است و فرد خطافكر همواره مي‏خواهد رفتار ديگران را حدس بزند و بر اساس تحليل نادرست، آنها را به اموري منفي متصف سازد كه غيرواقعي است و درباره خودش اعتقاد دارد كه درست حدس مي‏زند. سؤال اين است كه، آيا مي‏توان ذهن ديگران را خواند؟ آيا دسترسي به افكار ديگران به راحتي پديد مي‏آيد؟ چه دليل و شاهدي مي‏توان يافت كه حدس ما قطعي است؟

كليدواژه‏ها: شناخت، تحريف، خطا، منفي، ذهن، حدس.

سال انتشار: 
17
شماره مجله: 
135
شماره صفحه: 
71

نگاهي به شناخت از منظر فلسفه، روان‏شناسي و اسلام

شناخت از منظر فلسفه، روان‏شناسي و اسلام

محمّدصادق شجاعي
(دانش ‏آموخته حوزه علميه و كارشناس ارشد روان‏شناسي باليني)

چكيده

با آنكه پژوهش‏هاي تجربي از زواياي گوناگون، شناخت و آگاهي را مورد مطالعه قرار داده‏اند، اما به دليل يك بُعدي‏نگري خاصي كه در اين حوزه حاكم است، هنوز ابهامات زيادي در مقوله شناخت و آگاهي ديده مي‏شود. اين مقاله، با بهره‏گيري از منابع ديني، ضمن بررسي نظريه‏هاي شناخت از منظر فلسفه و روان‏شناسي و طرح ديدگاه‏هاي متنوع موجود در پيدايش و تحوّل شناخت، به تبيين شناخت حصولي و حضوري پرداخته، ديدگاه روان‏شناسان در بي‏اهميت جلوه دادن شناخت حضوري را به چالش كشانده است. در پايان، علاوه بر اينكه نقش حواس ظاهري در شناخت تبيين شده، اهميت قواي باطني، به ويژه قلب در ادراك آشكار گرديده است. شهود و وحي نيز به مثابه نوعي شناخت ويژه تلقّي شده كه در روان‏شناسي ديني بايد به آن پرداخته شود.

كليد واژه‌‏ها: شناخت، رشدشناختي، فطري‏نگري، تجربي‏نگري، عقل، ادراك، قلب.

سال انتشار: 
16
شماره مجله: 
119
شماره صفحه: 
81
محتوای تغذیه