English 

قاعده لطف

strict warning: Declaration of views_handler_filter_node_status::operator_form() should be compatible with views_handler_filter::operator_form(&$form, &$form_state) in D:\WebSites\nashriyat.ir\modules\views\modules\node\views_handler_filter_node_status.inc on line 14.

عصمت نبي از منظر ابن ابي‌جمهور احسائي

author：admin 04/19/1400 - 16:17
قيمت مقاله الكترونيكي: 
3000تومان

* سميه منفرد / استاديار گروه فلسفه و كلام اسلامي دانشگاه ايلام    so.monfared@ilam.ac.ir
شمس‌الله سراج / دانشيار گروه فلسفه و كلام اسلامي دانشگاه ايلام    sh.seraj@ilam.ac.ir
دريافت: 15/11/99                    پذيرش: 27/02/1400
چکيده
مقاله حاضر در پي آن است تا مسئلۀ عصمت انبياء را از منظر ابن ابي‌جمهور احسائي تبيين و ديدگاه اين متفکر بزرگ اماميه را در اين راستا تشريح کند. ابن ابي‌جمهور احسائی (838ـ912ق) به‌عنوان شخصیتی که جایگاه مهمی در مسیر ادغام شاخه‌های مختلف نظری در سایه تعالیم امامی دارد، بر مبناي ديدگاه جمع‌گراي خود در زمينۀ منابع معرفتي، با ايجاد هماهنگي و همخواني ميان سه رويکرد کلامي، حکمي و عرفاني، عصمت نبي را اثبات مي‌کند. ابتدا از منظر کلامي، با ارائه تقريري از نظريه لطف، سپس از ديدگاه حکمت الهي، با بهره‌گیری از نظريه عنايت و در نهايت از نظرگاه عرفان اسلامي و از مجراي مقام خليفگي انسان کامل و مفهوم اعتدال، ضرورت عصمت نبي و گستره آن را اثبات کرده است. از امتيازات ديدگاه ايشان نسبت به پيشينيان آن است که علاوه بر تأکيد بر منصب ظاهري پيامبر و مقام رسالت، از منظر جايگاه باطني وي در عالم و ضرورت وجودي او (انسان کامل) به مسئله عصمت پرداخته است.
كليدواژه‌ها: ابن ابي‌جمهور احسائي، عصمت، قاعده لطف، نظريه عنايت، خلافت الهي، اعتدال.
 

سال انتشار: 
1400
شماره مجله: 
282
شماره صفحه: 
11
صفحه شروع مقاله: 
11
صفحه پایان مقاله: 
18

بررسى چالش هاى قاعده «لطف» و گزينش طرح نوين

author：admin 09/17/1395 - 19:04

ماهنامه علمى ـ ترويجى در زمينه علوم انسانى مرداد 1395

حسن دين پناه / دانشجوى دكترى اديان مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس سره    hasandinpanah@gmail.com

دريافت: 29/6/94               پذيرش: 29/11/94

 

چكيده

قاعده «لطف» از جمله نخستين قواعد در كلام اماميه بوده و پايه و اساس مجموعه اى از باورهاى اماميه به شمار مى رود. هر فعلى كه خداوند در حق بندگان انجام مى دهد تا به سبب آن، به انجام طاعت ها و دورى از گناهان هدايت يابند، «لطف» نام دارد. نقش ويژه تبيين قاعده لطف در دوره كنونى از آنِ مكتب اماميه است. هرچند مكتب معتزله، باور به وجوب لطف الهى دارند، اما فعاليت هاى آنها در قرن هفتم هجرى خاتمه پذيرفت و از آن پس، اشاعره در رأس عقايد اهل سنت قرار گرفتند. اشاعره از مخالفان جدى قاعده لطف اند و اشكالاتى را بر اين قاعده وارد ساخته اند.

     اين نوشتار درصدد است با استفاده از روش توصيفى و تحليلى، چالش هاى پيش روى اصل لطف را مورد بررسى قرار داده، تا در پى آن، ابهامات اين قاعده حل گردد. اما با وجود قوت پاسخ هاى مطرح شده به چالش هاى لطف، به نظر مى رسد طرح «برهان حكمت» بهتر است.

 

كليدواژه ها: قاعده لطف، تكليف، اشاعره، الوجوب من اللّه، الوجوب على اللّه، برهان حكمت.

 

سال انتشار: 
25
شماره مجله: 
224
شماره صفحه: 
13

امامت از منظر متكلّمان شيعي و فلاسفه اسلامي

author：admin 05/28/1389 - 01:20

امامت

از منظر متكلّمان شيعي و فلاسفه اسلامي

نعيمه پورمحمدي ماهونكي
(دانشجوي دكتري فلسفه و كلام اسلامي)

چكيده

فلاسفه اسلامي، بر خلاف متكلّمان مسلمان كه پس از برخورد با مسئله «امامت» به مثابه يكي از اصول دين به استدلال و تحليل آن پرداخته‌اند، صرفا با پيشبرد دستگاه فلسفي خويش ضرورت وجود انساني را تصديق كرده‌اند كه به لحاظ ديني عنوان امام بر او اطلاق مي‌گردد. از اين‌رو، رويكرد فلسفه و حكمت به امامت مستقل از كلام اسلامي بوده، داراي نگاه قانونمندي و روشي متمايز از رويكرد كلامي است.

     قاعده «لطف»، كه دست‌مايه عظيم متكلّمان در تحليل محورهاي مختلف امامت است، در حكمت و فلسفه جاي خود را به قاعده «امكان اشرف» و «واسطه‌گري در فيض وجود به عالم» داده و وجهه كلامي مسئله امامت جايگاهي وجودشناختي و جهان‌شناختي پيدا مي‌كند. بديهي است كه نتيجه اين امر تحولي ارزشي و تأثيري در پي خواهد داشت.

كليدواژه‌ها: امامت، فلسفه اسلامي، كلام شيعه، قاعده لطف، قاعده امكان اشرف، ولايت تكويني و تشريعي، انسان كامل.

سال انتشار: 
16
شماره مجله: 
120
شماره صفحه: 
59
محتوای تغذیه