روح

سال سي‌ و يكم، شماره پنجم، پياپي 296، مرداد 1401، ص 59ـ70

نوع مقاله: ترويجي
* منصور كثيري/ کارشناس ارشد کلام و فلسفۀ دين موسسۀ آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)    Mansour.Kasiri@gmail.com
محمدحسين فارياب / دانشيار گروه کلام و فلسفۀ دين مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)     M.faryab@gmail.com
دريافت: 05/02/1401                    پذيرش: 02/05/1401

سال بيست و هشتم ـ شماره پنجم، پياپي 260 (ويژة اديان)

مجتبي ارشدي بهادر/ کارشناس ارشد فلسفه دین مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني ره    marshadi1363@gmail.com
دريافت: 16/09/97                    پذيرش: 02/02/98
چکيده
بنیان هر دینی بر آموزه‌های آن دین استوار است. یکی از آموزه‌های مهم در یهودیت، انسان‌شناسی است. یهودیت اهمیت کلیدی برای انسان قائل است؛ تا جایی که این امر بر آموزه‌های دیگر یهودیت تأثیرگذار می‌باشد. یکی از ابعاد بسیار مهم وجود انسان که مورد توجه همة فلاسفه، متکلمان، عرفا و اندیشمندان بوده است، بحث روح و ویژگی‌های آن است. توجه به این بُعد وجودی و ترسیم جایگاه آن در انسان می‌تواند کلید حل اختلافات بین ادیان باشد.    
این مقاله به صورت تحليلي ـ توصيفي و با استفاده از تحقيقات، کتب، اسناد و منابع کتابخانه‌اي مرتبط، تدوين شده است. حاصل آنکه با نگاهی به تاریخ یهودیت و کتاب مقدس و بعدها با تأثیر اندیشه‌های فلسفی یونان توسط فیلون، فیلسوف یهودی، دوساحتی بودن انسان و تأکید بر ساحت روحانی و مجرد به عنوان امری جاودانه در اعتقاد یهود، ثابت می‌شود.
کلیدواژه‌ها: روح، انسان‌شناسی، یهودیت، کتاب مقدس، عهد عتیق، مجرد، جاودانگی.

سال بيست و سوم ـ شماره 203 -آبان 1393

مهرداد ويس‏كرمى : استاديار گروه معارف اسلامى دانشگاه علوم پزشكى لرستان.  mveis1350@gmail.com

چكيده

روح و نسبت آن با ساير مفاهيم قرآنى مرتبط با آن ـ همانند روح ‏القدس، روح‏الامين و روحنا ـ  از جمله مسائل اختلافى در ميان مفسران است. اما نوع اين نظريات در عدم ارائه يك راهكار روشمند براى تبيين روح و نيز نداشتن جمع‏بندى مناسب براى مفاهيم مرتبط با روح، هم‏داستانند. اين مقاله با روش تحليلى ـ توصيفى به تبيين نظريه علّامه طباطبائى درباره روح در قرآن پرداخته است. ايشان از رهگذر يك تفسير روشمند، به جمع‏بندى آيات مرتبط با روح  پرداخته است. ايشان در اين زمينه، تبيينى متفاوت و دقيق از آيه «خزائن» (حجر: 21) را نقطه عزيمت خويش قرار داده و بدين‏سان، در تبيين روح و مفاهيم مرتبط با آن در قرآن، موفق بوده است. طبق نظر ايشان، با توجه به آيه «خزائن»، روح يك حقيقت مقول به تشكيك است و مفاهيم مرتبط، از جمله نفس (روح) انسان، مراتب و درجات گوناگون آن حقيقت واحد است.

كليدواژه ‏ها: روح، روح‏القدس، روح‏الامين، قرآن، آيه خزائن، علّامه طباطبائى.

تأمّلى بر چگونگى و چرايى اسلوب نگارش افلاطون

 نفيسه اهل‌سرمدى¹

چكيده

افلاطون، تمامى آثار خود را (به جز چند مورد) به سبك گفت و شنود تنظيم مى‌نمايد و در اين امر، از استادش سقراط الگو مى‌گيرد. در نظر او، خط و كتابت در امر تعليم سودمند نيست، بلكه تعامل شفاهى بين استاد و شاگرد ـ از آن جهت كه ارتباطى زنده و پوياست ـ مى‌تواند طالب را قدم به قدم به حقيقت نزديك نمايد. در نظر او، علم قابل تعليم و تعلّم نيست، بلكه صرفآ تذكر است. از اين‌رو، با اعتراف به اينكه كتابتى فلسفى از او موجود نيست، تعاليم عالى و بند فلسفى‌اش را در قالب مكالماتى ساده بين مردم كوچه و بازار ارائه مى‌دهد.

اين نوشتار با رويكرد تحليلى و با هدف بررسى علل و عوامل اين مهم است كه چرا وى آثار فلسفى خود را در قالب مكالماتى ساده ميان مردم كوچه و بازار ارائه مى‌كند. مهم‌ترين اين عوامل ناشى از روح حاكم بر كل فلسفه افلاطون و ناشى از نوع نگاه وى به فلسفه مى‌باشد.

رويارويى وى با سوفسطاييان و تلاش براى قانع كردن آنان، تمايل به ارائه مطالب فلسفى مهم در قالب زبانى ساده و قابل فهم و تأثيرپذيرى وى از مرگ سقراط، از جمله عوامل مؤثر بر انتخاب اين اسلوب نگارش افلاطون است.

كليدواژه‌ها : ديالكتيك، يادآورى، تمثيل خطّ، روح، فلسفه، افلاطون.