سال بيست و هشتم ـ شماره ششم، پياپي 261 (ويژة تاريخ)
سیدمحمود زارعی / دانش‌پژوه سطح 3 تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام
دريافت: 14/11/97 پذيرش: 7/3/98
چکيده
این پژوهش به روش تحليلي ـ توصيفي بر آن است که روش امیرمؤمنان علي علیه السلام در مقابل اشتباهات کارگزارانش را تبیین کند. در این راستا به بررسی و دقت در چند نوع خطا از طرف کارگزاران امام، و عکس‌العمل ايشان در مقابل آنها پرداخته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در مقابل خطای اقتصادی، روش امام قاطعیت و برخورد سخت بوده است. در خطاهای فرهنگی ـ اجتماعی به معنای اشرافی‌گری نیز سیره امام علیه السلام توبیخ و توصیه به ساده‌زیستی بوده است؛ در مقابل خطای سیاسی کارگزاران، اگر فرد خاطی به خاطر اشتباه در تشخیص خطا کرده بود، روش امام مدارا و تلاش برای بالا بردن درک کارگزار از سیاست اسلامی بود، اما اگر اشتباه به خاطر سوء‌نیت و عدم صلاحیت فرد بود، روش امام توبیخ و عزل کارگزار بود. درعین‌حال، از نظر امام حفظ مصالح حکومت اسلامی و اصول حکم‌رانی دینی بر همه چیز مقدم بوده است. در مورد خطای نظامی کارگزاران سیرة حضرت توبیخ و تذکر به فرد خاطی و حتی عزل موقت او جهت رسیدن به پیروزی در جنگ بوده است.
کلیدواژه‌ها: کارگزاران، گونه‌شناسی، سیره امیرمؤمنان علي علیه السلام، خطاهای اقتصادی، خطاهای سیاسی، خطاهای نظامی، خطاهای فرهنگی.
Seyed Mahmoud Zare’ei / Level 3 Scholar of the History and Lifestyle of Ahl al-Bayt at Imam Reza Higher Education Institute
Received: 2019/02/03 - Accepted: 2019/05/28
This descriptive-analytical research aims to explain Imam Ali's methods against the mistakes of his agents. In this regard, this article accurately examines several types of mistakes on the part of Imam's agents, and his reaction to them. Studies show that in the face of economic mistakes, the Imam's method was decisive and difficult to deal with. In cultural-social mistakes, i.e. aristocracy, Imam Ali’s choices were reprimand and recommending simple living; against the political mistakes of the agents, if a transgressor had made a mistake because of his ignorance, it was the Imam's way of tolerating and trying to raise the agent's understanding of Islamic politics, but if the mistake was due to malice and incompetence of the person, the method of Imam was reprimand and dismissal of the agent. At the same time, in the Imam's view, preserving the interests of the Islamic state and the principles of religious ruling has been paramount. In the case of military mistakes of the agents, Imam Ali's method was to warn the transgressor and even to temporarily dismiss him to win the war.
Keywords: Agents, Typology, Imam Ali's Course, Economic Mistakes, Political Mistakes, Military Mistakes, Cultural Mistakes.
