پيش درآمدي بر نهضت مشروطه
جنبش مردمي عليه حضور بلژيكي ها در ايران
سيد محمّدحسين محمّدي(1)
چكيده
پيش از نهضت مشروطه، حوادثي به وقوع پيوستند كه در پيدايش و كيفيت تكوين مشروطيت ايران تأثيرات جدّي داشتند. واكنش علما و روحانيت شيعه و مخالفت گسترده مردمي عليه اقدامات مسيونوز بلژيكي، كه با انتشار تصويري توهينآميز از وي به اوج رسيد، يكي از مهمترين اين حوادث بود.
جنبش ديني و ملّي مردم ايران به زعامت روحانيت شيعه عليه حضور مسيونوز بلژيكي در سِمت رياست كل گمركات ايران، حكايت از آگاهي و پختگي سياسي مردمي دارد كه حضور يك بيگانه را در رأس ساختار اداري و مالي كشور منافي استقلال سياسي و منافع ملّي تلقّي ميكردند، به ويژه كه مسيونوز عملا از پشتيباني دولت روسيه برخوردار بود و عامل اجراي مقاصد و مطامع روسها در ايران به شمار ميآمد.
اين واقعه شكاف سياسي گستردهاي در ميان مردم و حكومت قاجار به وجود آورد كه در ادامه، به نهضت مشروطه مردم ايران انجاميد.
كليدواژه ها: گمركات، نوز، علما، تجّار، عينالدوله، مشروطه.
