سال بيستم ـ شماره 163 ـ تير 1390، 11ـ34
محمدرضا احمدى*
چكيده
نقش دين و ديندارى در زندگى انسان، يكى از محورهاى مهم مطالعات در حوزه روانشناسى دين است. نقش حج، كه نمونه و نماد كوچكى از اسلام است، بر ابعاد روانشناختى (شناختى، عاطفى و رفتارى) انسان مىتواند يكى از محورهاى شايسته تحقيق باشد. بيان فوايد و آثار عمل به آموزههاى دين، از جمله مناسك حج، دفاع از دين و ديندارى را جذابيت و مقبوليت بيشترى مىبخشد.
مقاله حاضر، كه به هدف بررسى نقش يكى از آموزههاى دين (حج) در اصلاح رفتار و كاهش نابهنجارىها تدوين گرديده، با بهرهگيرى از روش توصيفى ـ تحليلى و با مراجعه به منابع معتبر اسلامى و دانش روانشناسى، به تجزيه و تحليل مناسك حج و تأثيرات آن بر بعد رفتارى حجگزار پرداخته است.
مناسك حج زمينه مناسبى را براى گسترش رفتارهاى مهرورزانه و محبت كردن به ديگران توسط حجگزار فراهم مىكند. همدلى و همدردى در اين سفر معنوى ـ عبادى، بيش از گذشته نمود پيدا مىكند. به گونهاى كه حجگزار بسيارى از رفتارهاى نابهنجار و غيراخلاقى را كنار مىگذارد و به كنترل درونى دست يافته و با الگو گرفتن از نمادهاى حج درصدد تقويت خويشتندارى است.
كليدواژهها: مناسك حج، اصلاح رفتار، نابهنجارى، روانشناسى دين.