علم الهى در حكمت متعاليه
مجيد شعبانى1
چكيده
اهميت الهيات به معنى‌الاخص، در فلسفه اسلامى به حدى است كه مى‌توان اين بخش را غايت فلسفه در اسلام دانست. موضوع صفات خداوند و مطالب مربوط به آن به طور عام و بحث علم وجود واجب و مراتب آن به نحو خاص، از دشوارترين مباحث الهيات است. متكلمان با توجه به برخى محذورات برخى موارد مربوط به علم خدا را مورد تحقيق قرار نداده و برخى ديگر را نيز به اجمال بيان كرده‌اند.
اين نوشتار، با رويكردى تحليلى و نظرى و با هدف بررسى اثبات علم ذاتى واجب الوجود به ذات خويش و اشيا، علم فعلى حق‌تعالى به ممكنات از نظر حكمت صدرايى برآمده است. حضور ماديات نزد حضرت حق، به عنوان يكى از مراتب وجودى و يا حضور صور علميه آنها، به جهت آنكه ماديات عين پراكندگى هستند و حضورى ندارند، به عنوان يكى از موضوعات چالش برانگيز فلسفه ملّاصدرا، در تحقيق حاضر بررسى مى‌شود. اشاره به مراتب علم خدا به ماديات، آراى گوناگون پيرامون علم حضرت حق و نقد مختصر آن، مباحث پايانى اين نوشتار است.
كليدواژه‌ها : علم الهى، ملّاصدرا، قضا، قدر، عنايت.
