معناشناسي واژه «استكبار» در قرآن كريم
بر مبناي نظريه ايزوتسو
سيدمهدي شهيدي1
چكيده
واژه «استكبار» از مهم‌ترين واژگان كليدي در قرآن است و نقش برجسته‌اي در نظام اخلاقي قرآن، با بار معنايي منفي دارد، و براي نشان دادن يكي از صفات بارز كافران به كار مي‌رود. در زبان قرآن، واژه‌هاي كليدي ديگري مانند بغي، بطر، عتو، استغناء و طغيان در حوزه كانوني واژه «استكبار» مورد بحث قرار مي‌گيرند. هدف اين نوشتار، تبيين واژه «استكبار» از لحاظ معناشناسي و ارائه الگويي است كه در آن، مفاهيم كليدي گزاره‌هاي اخلاقي معاني مشخص‌تري يابند. اين تحقيق با رويكردي معناشناسي به تبيين مباحث اخلاقي ـ ديني در حوزه واژه «استكبار» مي‌پردازد. اين روش و شيوه داراي دستاوردها و تأويل‌هاي استوار است. چنين روشي همان چيزي است كه آن را «تفسير قرآن به قرآن» مي‌ناميم، با اين تفاوت كه از نظريه حوزه معنايي كه شاخه‌اي از حوزه زبان‌شناسي است بهره گرفته مي‌شود.
كليدواژه‌ها : معناشناسي، استكبار، بغي، بطر، طغيان، استغناء، عتو.
