برهان

strict warning: Declaration of views_handler_filter_node_status::operator_form() should be compatible with views_handler_filter::operator_form(&$form, &$form_state) in D:\WebSites\nashriyat.ir\modules\views\modules\node\views_handler_filter_node_status.inc on line 14.

فلسفه چيست؟

سال بيست و پنجم ـ شماره 221 (ويژه فلسفه)

محمد سربخشى / استاديار مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس سره  sarbakhshi50@yahoo.com

دريافت: 26/9/94               پذيرش: 22/12/94

 

چكيده

فلسفه به معناى خاص آن، دانشى است عقلى كه با هدف كشف حقيقت درباره موجود بما هو موجود  و احكام آن بحث مى كند. در اين بحث ها، بررسى چيستى و حقيقت اشيا و موجوديت يا عدم  موجوديت آنها، موضوع گفت وگوست و يقينى، برهانى، انتزاعى، كلى و ضرورى بودن احكام از  ويژگى هاى بحث هاى فلسفى است. اثبات موضوعات ساير علوم و تبيين مبادى تصورى و اثبات  مبادى تصديقى آنها، از وظايف مهم فلسفه است. به همين دليل، هريك از فلسفه هاى مضاف را  مى توان شعبه فلسفه در علمى دانست كه مضافٌ اليه فلسفه مضاف است. در اين مقاله به شيوه عقلى و  تحليلى به بررسى فلسفه و چيستى آن خواهيم پرداخت.

 

كليدواژه ها: فلسفه، عقلانى، برهان، يقين، انتزاعى بودن، كليت.

 

سال انتشار: 
25
شماره مجله: 
221
شماره صفحه: 
15

آسيب شناسى روش ابن خلدون در كشف قوانين اجتماعى (علم عمران)با تأكيد بر دولت ها

سال بيست و چهارم ـ شماره 212 (ويژه جامعه ‏شناسى)

عليرضا جوادزاده / استاديار گروه تاريخ انديشه معاصر مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس سره                    Javadi4@qabas.ne

دريافت: 23/9/93               پذيرش: 25/3/94

چكيده

عبدالرحمن بن خلدون، با هدف شناخت اخبار صحيح تاريخى از اخبار كذب، به بررسى اجتماع انسانى پرداخته است تا طبايع و قوانين اين اجتماع را به دست آورد. وى در اين زمينه، در ابتداى كتاب تاريخى «العبر» خويش، علمى را به نام «عمران» بنيان نهاده است. مسائل اين علم، قوانين حاكم بر اجتماع انسان ها مى باشد كه ابن خلدون ادعاى كشف آنها را به روش «برهانى» دارد. مهم ترين ايرادِ مقدمه ابن خلدون، وجود نقض در موارد متعددى از قوانين اجتماعى بيان شده به ويژه درباره دولت ها مى باشد. منشأ اين ايراد، به روش وى در استخراج قوانين بازمى گردد. ايراد اساسى روشى به قوانين ابن خلدون، دو چيز است: الف) عدم پايبندى بر قلمرو روش ها و استفاده از روش تعقلى در قلمرو روش تجربى؛ ب) عدم رعايت شرايط هر روش در مقام عمل. مقاله حاضر به روش تحليلى ـ توصيفى به اين موضوع مى پردازد.

 

كليدواژه ها: قوانين اجتماعى، علم عمران، برهان، روش تعقلى، روش تجربى.


سال انتشار: 
24
شماره مجله: 
212
شماره صفحه: 
73

برهان نظم در ترازوى نقّادى منطقى

برهان نظم

در ترازوى نقّادى منطقى

عصمت همتى1

چكيده

نگاه فلسفى به دين و تحليل و تطبيق مدعيات و براهين آموزه‏هاى دينى، در حوزه فلسفه دين مطرح مى‏شود. يكى از مباحث مشترك فلسفه دين به معناى عام، خدا و براهين اثبات آن است كه در ميان آنها «برهان نظم» از اين ويژگى برخوردار است كه در دو حوزه مهم فكرى يعنى كلام اسلامى و الهيات مسيحيت به طور مشترك مورد توجه قرار گرفته است.

 در اين نوشتار تلاش شده با كنكاش تحليلى در مقدمات برهان به قصد تعيين ارزش منطقى و حد ادعا و قدر متيقن نتيجه‏اى كه از مقدمات بالذات حاصل مى‏شود، جايگاه اصلى برهان نظم تبيين گردد. با مشخص شدن اين مطلب كه برهان نظم شرايط قياسى كه نتيجه يقينى، كلى و ضرورى دهد را ندارد به تبعيت از فيلسوفان اسلامى گفته شده كه از آن مى‏توان به عنوان تأييد استبصارى بيشتر جهت برانگيختن تأمّل بر قدرت و استحكام خلقت كه حاكى از علم و حكمت خالق است، استفاده كرد.

كليدواژه‏ها: برهان، جدل، خطابه، اولى ذاتى، متصله لزومى.

سال انتشار: 
18
شماره مجله: 
144
شماره صفحه: 
69
محتوای تغذیه