آرامش

* مجتبی ارشدی بهادر / کارشناس ارشد فلسفۀ دین مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره    m.arshadi1363@gmail.com
امیرخواص/ دانشیار گروه اديان مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره    sajed1362@yahoo.com
دريافت: 28/10/98                    پذيرش: 01/02/99
چکيده
«آرامش» از نیازهای فطری و گمشدۀ بشر امروز است؛ حالتی نفسانی همراه با آسودگی و ثبات که در آن اضطراب، نگرانی، خشم، درد و مانند آنها وجود ندارد. هدف از پژوهش، بررسی تحلیلی با رویکرد مقایسه‌ای از آرامش در معنویت اسلامی و معنویت‌های سکولار می‌باشد. یافته‌های به‌دست‌آمده نشان می‌دهد، معنویت‌های سکولار با نگاهی دنیاگرایانه، مدعی تأمین این نیاز شده و با دستورالعمل‌های دنیوی، انسان‌ها را به سوی سرابی از آرامش‌های دنیوی پوچ، زودگذر و سلبی که صرفاً نداشتن اضطراب است، راهنمایی می‌کنند که با آرامش الهی که آرامشی پایدار و ایجابی است، سنخیتی ندارد و راه‌کارهای بیان‌شده از سوی آنها یا ادعای توخالی است؛ یا تأیید ضعیف اسلام می‌باشد. اما دین اسلام به‌عنوان دینی جامع و کامل و مطابق با فطرت انسان‌ها، تأمین نیازهای بشری را در راستای هدف غایی یعنی قرب الهی می‌داند. ازاین‌رو، معنویت اسلامی، براساس آیات قرآن کریم و روایات اهل‌بيت علیها السلام، عناصر و عوامل آرامش‌آفرینِ همسو با هدف غایی را مورد توجه  قرار داده و به بیان آنها می‌پردازد.
کلیدواژه‌ها: آرامش، دین، معنویت، اسلام، سکولار، روان‌شناسي.
 

آيت‏ اللّه علّامه محمدتقى مصباح :

اين مقاله قلمى‏ شده درس اخلاق علّامه مصباح براى طلاب علوم دينى در دفتر مقام معظم رهبرى در قم مى‏ باشد.

چكيده
اين متن شرحى است بر دعاى امام سجاد عليه‏السلام پيرامون آثار ذكر خدا. قلب و روح انسان مركز عواطف و احساسات است، از جمله اين احساسات، محبت است. آنچه با طبع انسان سازگار هست، معمولاً انسان به آنها وابستگى و دلبستگى دارد. اين محبت داراى سلسله‏مراتب طولى است. عالى‏ترين مرتبه آن «وله» و «هيام» است. «وله» حيرت از شدت محبت است و «هيام» مرتبه‏اى است كه فرد از شدت عشق و محبت ديوانه و سرگشته كوى معشوق مى‏گردد و همه توجهات او معطوف معشوق و همه هستى خود را فراموش مى‏كند. مظهر تام عشق به خدا، حضرت ابراهيم عليه‏السلام است. مرتبه نازل‏تر چنين حالتى در ارتباط با دعا، خدا و ائمّه اطهار عليهم‏السلام محقق مى‏شود. برخى چنان عشقى به امام حسين عليه‏السلام و اميرمؤمنان على عليه‏السلام دارند كه حاضرند همه هستى خود را تقديم ايشان كنند.

كليدواژه‏ها: عشق، محبت، وله، هيام، آرامش، ذكر خدا.

معرفت سال بيست و دوم ـ شماره 184 ـ فروردين 1392، 5ـ10

آيت اللّه علّامه محمدتقى مصباح

چكيده

محبت به خدا آثار و لوازمى دارد. دوستان خدا كه سختى ها و گرفتارى هاى زندگى و دورى از محبوب آنان را آزرده خاطر ساخته، در جست وجوى جوار محبوب اند و كسب رضايت و تقرب به او. بدين سان به ساحل آرامش رسيده و زندگى پرتلاطم دنيا و دشوارى هاى آن هرگز آنان را وامدار دنيا نمى كند. از بندگى، عبوديت خدا و نيايش و تضرع، درگاه او لذت مى برند و اين حالات معنوى را هرگز با هيچ چيز عوض نمى كنند. آه و ناله گاهى ناشى از مصيبت و گرفتارى هاى زندگى است و گاهى ناشى از سرور و شادمانى بندگان خالص خدا از شوق و شادمانى و ديدار محبوب، در آه و ناله و تضرع به سر مى برند تا اين حالت از آنان سلب نشود؛ چراكه قلب هايشان از محبت خدا سرشار و دل هايشان از جلال و هيبت او گسيخته است. 

كليدواژه ها: محبت، محبت به خدا، آرامش، سرور و شادمانى، عبادت، بندگى.