روح بخارى در مسئله نفس و بدن از ديدگاه ملّاصدرا
هادى موسوى1
چكيده
مسئله نفس و بدن در فلسفه ملّاصدرا، با توجه به اصول و ادلّه وى، تبيين بسيار مهمّى دارد. در عبارات ملّاصدرا، از روح بخارى كه به عنوان نظريهاى علمى در گذشته رواج داشته در تبيين رابطه نفس و بدن فراوان استفاده شده است. وجود روح بخارى را نمىتوان از مبانى و ادلّه ملّاصدرا استخراج كرد؛ بلكه به كارگيرى آن بيشتر در توضيحات غيراستدلالى وى در مورد نحوه رابطه نفس و بدن ديده مىشود؛ زيرا روح بخارى را با توجه به شواهد موجود كه از جمله آنها نظريه جسمانيهالحدوث و روحانيهالبقا بودن نفس و حركت جوهرى اشتدادى نفس است، نمىتوان به عنوان موجودى مستقل غير از مرتبهاى از مراتب نفس به اثبات رساند؛ چنانكه حذف آن به استدلالهاى ملّاصدرا خللى وارد نمىكند. بنابراين، روح بخارى به عنوان نظريه علمى نقشى جز تعيين مصداق در تبيين مسئله نفس و بدن ندارد. اين تعيين مصداق به گونهاى است كه با حذف آن، ايرادى به اصل نظريه وارد نخواهد شد.
كليدواژهها: روح بخارى، مسئله نفس و بدن، ملّاصدرا، طبيعيات، جسمانيهالحدوث، روحانيهالبقا.
