رضا رمضان نرگسى*
چكيده
در اين مقاله، نهضت تنباكو از زاويه فرهنگى نگريسته شده و نقش ولايت فقيه در آن بررسى شده است. هدف از اين تحقيق اولاً، بررسى مقدار تأثير عوامل فرهنگى در بروز هيجان و شورش يكپارچه مردمى و ثانيا، نقش ولايت فقيه (حكم حكومتى مرجعيت شيعه) در صيانت از نابودى فرهنگ ايرانى ـ اسلامى مىباشد.
در اين تحقيق از اسناد، مدارك و شواهد تاريخى و به روش كتابخانهاى، اطلاعات موردنظر جمعآورى گرديده و سپس با استفاده از قوانين و اصول حاكم بر جوامع به استنتاج و قضاوت پرداخته شده است.
مهمترين يافته اين پژوهش اين است كه هجمه گستردهاى توسط انگليس در قالب كمپانى رژى بر عليه فرهنگ اين كشور آغاز شد؛ در مقابله اين هجمه فرهنگى، تمامى نخبگان دينى قيام كردند. اما نتيجه مطلوب حاصل نشد، تا اينكه با استمداد از ولىّفقيه و مرجع تقليد شيعيان جهان و اطاعت يكپارچه از او توانستند بر اين هجمه فرهنگى غلبه كنند.
كليدواژهها: جنبش تنباكو، گروه مرجع، فرهنگ غرب، فرهنگ ايرانى ـ اسلامى، ولايت فقيه.
