سال نوزدهم ـ شماره 158 ـ بهمن 1389، 99ـ112
سيداكبر حسينى قلعه بهمن*
چكيده
پيش از مبعوث شدن حضرت محمّد مصطفى صلىاللهعليهوآله، اغلب مردم سرزمين حجاز پرستش بتها را مرام خويش قرار داده بودند. اين نوشتار با رويكردى تحليلى و بررسى اسنادى، تلاش دارد تا ضمن اشارهاى اجمالى به بتپرستى حاكم در جزيرهالعرب، نوع نگرش آنها به حقيقت غايى را در پرستش اين بتها به تصوير بكشد. از يافتههاى اين پژوهش به دست مىآيد كه در بتپرستى، شرك عرضى بر آنها حاكم بوده است. همچنين وجه شرك در آنها به دو حيثيت «شرك در ربوبيت تكوينى» و «شرك در الوهيت» باز مىگردد. به عبارت دير، به اعتقاد مشركان، بتان و ارواح ماوراء آنها از يكسو، در تدبير بخشى از عالم نقش داشتند و از سوى ديگر، اين امور شايسته پرستش تلقّى شدهاند.
كليدواژهها: شرك، شركعرضى، توحيد در الوهيت، توحيد در ربوبيت تكوينى، صنم، وثن، نصب.