نصب

معرفت سال بيست و يكم ـ شماره 182 ـ بهمن 1391، 47ـ56

ابراهيم شاليكار^*

چكيده

شيعه همواره مدعى بوده است كه در خاستگاه حكومت خلفاى پس از پيامبر صلى الله عليه و آله، نوعى دوگانگى پديد آمده است. از اين رو، حكومت خلفا را فاقد مشروعيت دانسته و معتقد است خليفه مشروع پيامبر صلى الله عليه و آله از حق شرعى خود براى حكومت محروم مانده است. در بررسى مبانى مشروعيت حكومت در فقه سياسى شيعه، اصل بر اين است كه تا وقتى حكومت كنندگان  بر اساس ضوابط و چارچوب هاى شرعى و دينى گزينش نشوند، هيچ حكومتى مشروعيت ندارد. در فقه سياسى، مشروعيت به معناى حقانيت است و در برابر غصب به كار مى رود . فقه سياسى، منشأ اين حقانيت و مشروعيت را تنها خداوند مى داند. حكومت ولايت فقيه كه در طول ولايت اللّه، انبياء و ائمّه اطهار عليهم السلام است، مشروعيت الهى دارد. اين پژوهش درصدد است با روش تحليلى ـ اسنادى نشان دهد منشأ و مبدأ مشروعيت حكومت، الهى است و تعيّن آن نيز به مقبوليت مدنى است.

كليدواژه ها: فقه سياسى، حكومت، مشروعيت، حقانيت، مقبوليت، نصب، انتخاب.