عرفان كاذب

محمد فنائى اشكورى*

چكيده

از آنجا كه گرايش‏هاى عرفانى ريشه در فطرت آدمى دارند و از طريق عرفان مى‏توان به آرامش رسيد، عرفان همواره براى بسيارى جاذبه داشته است. البته، عرفانْ مهم و مطلوب است، ولى مى‏تواند دشوار و خطرساز هم باشد؛ زيرا برخى براى دست‏يابى به مقاصد نفسانى خود نحله‏ها و فرقه‏هايى را جعل كرده، و جمع كثيرى را فريفته و به دنبال خود به راه انداخته‏اند. آميخته شدن درست و نادرست، و مشتبه شدن حق و باطل، راه انتخاب صحيح را بسته و بسيارى را در وادى حيرت و سرگردانى افكنده است. از اين‏رو، شناخت لغزشگاه‏ها در عرفان و تشخيص عرفان‏هاى كاذب و مكتب‏هاى شبه‏عرفان ضرورى است. با توجه به رواج روزافزون فرقه‏هاى گونه‏گون انحرافى و گسترش فزاينده انواع عرفان‏هاى دروغين نوظهور در كشور ما، طرح اين بحث نمى‏تواند صرفا دغدغه علمى و آكادميك باشد؛ بلكه تكليفى الهى است. انحراف از توحيد، عدم اتّصال به وحى معتبر، اباحيگرى و دورى از شريعت، گريز از اجتماع، خودمحورى و بى‏اعتنايى به خلق از اهم ويژگى‏هاى عرفان‏هاى كاذب و ناقص است.

كليدواژه‏ها: عرفان اصيل، عرفان دينى، عرفان كاذب، شبه ‏عرفان، تصوّف، فرقه‏ هاى عرفانى.