توسعه و توليد علم

معرفت سال بيستم ـ شماره 162 ـ خرداد 1390، 107ـ124

سيف اله فضل‏ الهى*

چكيده

هدف اين تحقيق شناسايى و طبقه‏بندى رهيافت‏هاى فرهنگى و مديريتى توسعه توليدات علمى در دانشگاه‏ها براساس ديدگاه اعضاى هيأت علمى دانشگاه آزاد اسلامى واحد قم است. روش تحقيق علاوه بر تحليل اسنادى، توصيفى از نوع پيمايشى و همبستگى است. جامعه آمارى شامل كل اعضاى هيأت علمى، و نمونه آمارى 60 نفر از آنان بودند كه به روش تصادفى طبقه‏اى و ساده انتخاب شدند. ابزار جمع‏آورى اطلاعات، پرسشنامه محقق‏ساخته داراى اعتبار صورى مطابق نظرات متخصصان موضوعى بود و براى تجزيه و تحليل اطلاعات از ميانگين، همبستگى رتبه‏اى اسپيرمن براون،  Tكندال و  zفيشر استفاده گرديد. يافته‏ها نشان داد از اولويت‏دارترين رهيافت‏ها به ترتيب مى‏توان به تدوين استراتژى و نقشه كلان علمى، رسيدگى به وضعيت معيشتى انديشمندان، اعمال سياست‏هاى واقع‏بينانه و مشخص براى فعاليت‏هاى پژوهشى، ترسيم اهداف روشن و مبتنى بر تعامل علم و جامعه، فرهنگ‏سازى براى ايجاد يك جامعه علمى به معناى واقعى كلمه و نهادينه شدن علم، سپردن مديريت مراكز علمى به افراد فرهيخته و برخوردار از مشى علمى، رهيدن از قوانين سخت و بازدارنده ادارى به ويژه براى استخدام نخبگان و ارتقاى فرصت‏هاى مطالعاتى، استقرار حاكميت قانون به جاى سلايق شخصى، بهينه‏سازى بهره‏گيرى از منابع و امكانات، و پرهيز از مديريت سياسى و جناحى در مراكز علمى اشاره كرد.

كليدواژه‏ها: رهيافت‏هاى فرهنگى و مديريتى، توسعه و توليد علم، دانشگاه‏ها، اعضاى هيأت علمى، دانشگاه آزاد اسلامى.