سال بيست و سوم ـ شماره 205 -دي 1393
حميد رفيعى هنر[1]
چكيده
امروزه در روان شناسى، توانايى خويشتن در غلبه بر رفتارها، افكار، هيجانات، و تكانه هاى ناخواسته در قالب مفهومى به نام «خودمهارگرى» نمود يافته است. خودمهارگرى شرايط دستيابى به اهدافى را كه افراد براى خود تعيين نموده و با قواعد و معيارهاى اجتماعى مطابق است فراهم مى نمايد.
هدف اين مقاله، تبيين چگونگى تأثير آموزه هاى دينى در خودمهارگرى در ميان افرادى است كه به هويت دينى دست يافته اند. هويت دينى از يك سو، به ويژگى هاى مشترك در ميان پيروان يك دين اشاره داشته و از سوى ديگر، به تمايز دين داران نسبت به ديگر گروه هاى غيردينى توجه دارد.
روش پژوهش، توصيفى ـ تحليلى بوده و محقق با بررسى، دسته بندى، و تحليل آموزه هاى اسلامى در زمينه مهار خويشتن به يافته هاى ذيل دست يافته است: دين اسلام براى افرادى كه هويت دينى را پذيرفته اند، با چهار شيوه، شرايط ارتقاى خودمهارگرى را فراهم مى نمايد كه عبارتند از: ارائه اهداف و معيارها، تعيين مصاديق مهار، ايجاد انگيزه مهار، و نظارتگرى بر رفتارها.
كليدواژه ها: خودمهارگرى، هويت دينى، انگيزش، نظارتگرى، دين اسلام.
[1] دانشجوى دكترى روان شناسى عمومى مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس سره. Hamidrafii2@gmail.com
دريافت: 10/4/93 پذيرش: 25/9/93
