TY - JOUR ID - 2022155 TI - بررسی علل عدم موفقیت نظام بانکی جمهوری اسلامی ایران در جلب اعتماد عمومی نسبت به حذف ربا JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 2 LA - fa SN - 1023-6015 AU - Mahdi, khatibi AD - استادیار - گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 32 IS - 10 SP - 49EP - 60بانک‌داری بدون ربا ,ربای قرضی ,حذف ربا ,بانک‌داری اسلامی ,DO - 10.22034/marifat.2024.2022155 AB - با گذشت حدود چهل سال از تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا، هنوز بسیاری به موفقیت نظام بانکی در رابطه با حذف ربا تردید دارند. ازاین‌رو برخی از محققان در طول سالیان متمادی به‌دنبال بازنگری در قانون عملیات بانکی بدون ربا بودند و یکی از اهداف خود را در کنار ارتقاء کارآمدی نظام بانکی، حذف ربا معرفی کرده‌اند. گویا تلقی ایشان آن است که ناکارآمدی نظام بانکی و وجود شبهة ربا در عملیات بانک‌داری بدون ربا به‌خاطر نقایص قانون فعلی است و با تغییر و اصلاح قانون، هر دو مشکل حل خواهد شد. در تحقیق حاضر به روش تحلیلی ـ توصیفی مشکل دوم، یعنی وجود شبهة ربا بررسی شده و نتایج آن نشان می‌دهد عوامل متعددی هم‌چون کاستی‌های قانون عملیات بانکی بدون ربا، وجود اشکال در محتوای آئین‌نامه‌های اجرایی و بخش‌نامه‌ها، مشکلات مربوط به محتوای قراردادها، عملکرد نامطلوب مدیران و کارکنان و مشتریان بانک، پیچیدگی قراردادهای ترکیبی (مورد استفاده در بانک‌داری بدون ربا) نسبت به قرض ربوی، محدودیت‌های ذاتی نهاد بانک به‌عنوان بستری برای تحقق بانک‌داری بدون ربا هرکدام به‌نوعی زمینه‌ساز بی‌اعتمادی عمومی بوده‌اند. اما آنچه بیش از همه مؤثر بوده، عامل چهارم یعنی عمل‌کرد ضعیف متصدیان و مشتریان بانک است که آن‌هم به‌دلیل فقدان آگاهی لازم نسبت مفاد قراردادها و همچنین فقدان انگیزۀ کافی نسبت به اجرای دقیق آن است. پیشنهاد می‌شود مسئله آموزش مشتریان و متصدیان بانک و برنامه‌ریزی برای ارتقاء فرهنگ رعایت قانون و شرع در قراردادهای بانکی باید در متن قانون گنجانده شده و بانک مرکزی یا نهاد دیگری عهده‌دار جریان آموزش در کشور باشد. UR - https://marifat.nashriyat.ir/node/2022155 L1 - https://marifat.nashriyat.ir/sites/marifat.nashriyat.ir/files/article-files/2022155-1711618158.pdf ER -