TY - JOUR ID - 4279 TI - نقش عقل در نظام‌‌های اعتقادات دینی JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 2 LA - fa SN - 1023-6015 AU - Mohammad, Ahadi AD - کارشناس ارشد - کلام اسلامی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) AU - Hasan, Youfiyan AD - دانشیار - گروه کلام مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 32 IS - 2 SP - 9EP - 17نص گرایی افراطی، عقل گرایی افراطی، عقل گرایی معتدل، عقل، دین. ,DO - AB - از بنیادی ترین مباحث در علم کلام و فلسفۀ دین، بحث رابطة عقل و دین است که دغدغه بسیاری از فیلسوفان و متکلمان در جهان غرب و عالم اسلام بوده است. تعاریف بسیاری از عقل و دین و نظرات مختلفی دربارۀ رابطة میان آنها ارائه شده؛ که ازجملۀ نظرات می توان به عقل گرایی افراطی، نص گرایی افراطی و عقل گرایی معتدل اشاره کرد. برای حل مسائل پیش آمده در بحث رابطة عقل و دین، مکاتب مختلف کلامی پاسخ هایی را ارائه داده اند. یکی از مکاتب مهم و تأثیرگذار کلامی در جهان اسلام، نومعتزله نام دارد. شیخ محمد عبده و محمد عماره از برجسته ترین متفکران نومعتزلی اسلام گرا هستند که ضمن نقد جریانات افراطی نص گرایی و عقل گرایی، آرائشان در میان اسلام گرایان اهل سنت تأثیرگذار بوده است. این دو اندیشمند در دفاع از عقلانیت اعتدالی و مبارزه با جریانات افراطی همچون عقل گرایی افراطی و نص گرایی افراطی تلاش بسیار از خود نشان داده و تألیفات زیادی از خود به جای گذاشته اند. در این نوشتار با روش کتابخانه ای تلاش می شود تا ضمن معرفی نص گرایی افراطی و عقل گرایی افراطی، اشکالات هریک واکاوی شود؛ اشکالاتی نظیر تعبد و تعصب به ظواهر متون و نادیده گرفتن عقل، زیاده روی در تأویل متون دینی، ترویج تاریخ مندی نصوص دینی و طرفداری از سکولاریسم. UR - https://marifat.nashriyat.ir/node/4279 L1 - https://marifat.nashriyat.ir/sites/marifat.nashriyat.ir/files/article-files/2_96.pdf ER -