TY - JOUR ID - 5001450 TI - تأثیر تشکیک خاصی وجود بر مبانی تعلیم و تربیت اسلامی JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 2 LA - fa SN - 1023-6015 AU - Mohammad Ali, Mohiti Ardakan AD - دانشیار ـ فلسفه اسلامی ـ مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) AU - Mostafa, nikzad AD - حوزوی Y1 - 2025 PY - 2025 VL - 34 IS - 3 SP - 11EP - 19تشکیک خاصیِ وجود ,فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی ,حکمت متعالیه ,مبانی تعلیم و تربیت ,DO - 10.22034/marifat.2025.5001450 AB - مسئلة اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر تشکیک خاصی وجود بر مبانی تعلیم و تربیت اسلامی است. تحلیل ابعاد مختلف تشکیک در وجود و ارتباط آن با مبانیِ معرفت‌شناختی، هستی‌شناختی، انسان‌شناختی و ارزش‌شناختیِ تعلیم و تربیت اسلامی مهم‌ترین هدف پژوهش حاضر است. یافته‌های این تحقیق که با روش توصیفی ـ تحلیلی و با امعان نظر در اندیشه‌های فیلسوفانِ حکمت متعالیه، به‌ویژه صدرالمتألهین سامان یافته است حاکی از آن است که در حوزة معرفت‌شناختی، تشکیک در وجود به درک عمیق‌تری از مراحل رشد و تکامل معرفت انسان توجه می‌دهد و بر ضرورت طراحی برنامه‌ها و روش‌های آموزشی و تربیتیِ متناسب با این مراحل تأکید دارد. در حوزة انسان‌شناختی، این نظریه به شناسایی ساحت‌های وجودی انسان و درجات مختلف کمال و ضعفِ وجودیِ او کمک کرده، بر اهمیت راهنمایی و جهت‌دهی متربیان با توجه به غایت نهایی صحیح، در هر سه مرحلة بینش، گرایش و توانش و متناسب با استعدادهای فردی تأکید می‌کند. تشکیک در حوزة هستی‌شناختی که از یک‌سو به نظام علّی به هم تنیده، و از سوی دیگر، به وابستگیِ تامّ انسان به علت هستی‌بخش اشاره دارد، ضرورت توجه به اصول الهی در فرایند تعلیم و تربیت را می‌نمایاند. همچنین، در حوزة ارزش‌شناختی، این نظریه با اثبات واقع‌گرایی اخلاقی، بر اهمیت تطابق اصول تربیتی با شرایط و توانایی‌های فردی و همسوسازی آنها با ارزش نهایی، یعنی قرب الهی تأکید می‌کند و اطاعت‌پذیری و مسئولیت‌پذیری را در پی دارد. UR - https://marifat.nashriyat.ir/node/5001450 L1 - https://marifat.nashriyat.ir/sites/marifat.nashriyat.ir/files/article-files/5001450-1757906090.pdf ER -