TY - JOUR ID - 5001472 TI - حکمت یادکرد بدیهیات در قرآن کریم JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 2 LA - fa SN - 1023-6015 AU - Esmaeeil, Soltani AD - استادیار - گروه تفسیر و علوم قرآن مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) AU - Yeganeh, Qarebaghi AD - AU - Abuzar, Tashakori saleh AD - استادیار - تفسیر و علوم قرآن مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) Y1 - 2026 PY - 2026 VL - 34 IS - 4 SP - 25EP - 36اعجاز بیانی ,شبهات اعجاز ,حکمت بدیهیات ,مطالب روشن ,پندار بداهت ,DO - 10.22034/marifat.2025.5001472 AB - یکی از وجوه اعجاز قرآن کریم که از عصر نزول مورد تأکید قرآن‌پژوهان بوده، فصاحت و بلاغت خارق‌العاده (اعجاز بیانی) آن است. یکی از شبهات در این رابطه، وجود برخی آیات حاوی مطالب روشن و واضح است؛ همان‌گونه که پیچیدگی در کلام با اعجاز بیانی منافات دارد، توضیح واضحات نیز منافی با این وجه اعجاز است. مقاله حاضر با هدف پاسخ به این شبهه و با روش توصیف و تحلیل آیات به نگارش درآمده و نتیجۀ پژوهش این است که اولاً در اعجاز بیانی، تناسب سخن با مقام و موقعیت شنونده و محیط، تعیین‌کننده مقدار رسایی آن است. اگر شنونده نیاز به توضیح داشته باشد توضیح امر واضح، منافاتی با اعجاز بیانی نخواهد داشت. ثانیاً، مواردی که ادعای بداهت شده در سه دسته جای می‌گیرند گاه پندار بداهت وجود دارد و محتوای آیه آنچنان‌که ادعا می‌شود روشن نیست. گاه بیان مطلب واضح دارای هدف حکیمانه است که ذکر آن را معقول ساخته و متناسب با اعجاز بیانی است. برخی آیات نیز، بیان مطلب واضح دارای نکته‌ای بلاغی خاصی است که ذکر آن را معقول ساخته است. UR - https://marifat.nashriyat.ir/node/5001472 L1 - https://marifat.nashriyat.ir/sites/marifat.nashriyat.ir/files/article-files/5001472-1759747889.pdf ER -