TY  - JOUR
ID  - 5001473
TI  - ماهیت ابلیس با رویکرد تفسیری فلسفی
JO  - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
JA  - 2
LA  - fa
SN  - 1023-6015
AU  - Esmaeeil, Soltani
AD  - استادیار - گروه تفسیر و علوم قرآن مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
Y1  - 2026
PY  - 2026
VL  - 34
IS  - 4
SP  - 61EP  - 71ابلیس ,ماهیت ابلیس ,جن بودن ابلیس ,فرشته بودن ابلیس ,مجرد بودن ابلیس ,DO  - 10.22034/marifat.2025.5001473
AB  - یکی از پدیده‌های نامحسوس جهان آفرینش، ابلیس است که شناخت وی از راه‌های عادی میسر نیست. این مقاله با استفاده از روش تحلیل و توصیف آیات به تبیین ماهیت ابلیس از دیدگاه قرآن و منابع فلسفی پرداخته و به این نتیجه رسیده است که سه احتمال کلی درباره ماهیت وی وجود دارد. برخی وی را یکی از قوای نفس دانسته‌اند. گروه دوم بر فرشته بودن وی تأکید دارند و دیدگاه سوم جن بودن ابلیس است. نویسنده با تحلیل جامع آیات و دیدگاه‌های مختلف، به جن بودن ابلیس گرایش نشان داده و به دلایلی همچون تفاوت فرشتگان و جن در خلقت، تصریح آیات قرآنی و تمایز رفتار آنها استناد می‌کند. در بخش دیگری از مقاله، مادی یا مجرد بودن ابلیس مورد بررسی قرار گرفته و نتیجه‌گیری شده است که بیشتر فلاسفه و متکلمان اسلامی، ابلیس و جن را موجوداتی مادی با روح مجرد می‌دانند که دارای جسمی لطیف و شفاف هستند و قابلیت تغییر شکل و تراکم برای دیده شدن را دارند. بر اساس آیات قرآن جن و ابلیس از آتش آفریده شده‌اند و ویژگی‌های مادی مانند ذریه، مرگ و توانایی گناه کردن دارند که نشان‌دهندۀ مادی بودن آنهاست. این موجودات به دلیل برخورداری از جسم لطیف (مانند هوای متراکم‌شده) می‌توانند در عالم مادی تصرف کنند، ولی در حالت عادی نامرئی هستند.
UR  - https://marifat.nashriyat.ir/node/5001473
L1  - https://marifat.nashriyat.ir/sites/marifat.nashriyat.ir/files/article-files/5001473-1759747974.pdf
ER  -