TY - JOUR ID - 5003187 TI - بررسی تحلیل نظام فطرت محور اخلاق توحیدی شهید بهشتی JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 2 LA - fa SN - 1023-6015 AU - Daniyal, Yrahmadi AD - کارشناسی ارشد - علامه طباطبایی Y1 - 2026 PY - 2026 VL - 35 IS - 1 SP - EP - شهید بهشتی ,اخلاق ,اخلاق توحیدی ,اخلاق شیعی ,DO - 10.22034/marifat.2025.5003187 AB - پژوهش حاضر با هدف تبیین نسبت توحید و اخلاق در منظومه فکری شهید بهشتی، در پیِ بازسازی نظام اخلاقی مبتنی بر فطرت الهی انسان است. مسئلهٔ محوری آن پرسش از چگونگیِ کارکرد اخلاق توحیدی به‌منزلهٔ سازوکار درونیِ شکل‌گیری عدالت ادراکی تمدنی میباشد. مقاله با استفاده از روش تحلیل بازسازی‌کننده علّی ـ تکاملی، داده‌ها را از آثار اصلی شهید بهشتی استخراج و سپس در دو سطح مقایسه‌ای با سنت شیعی و فلسفه اخلاق غربی در منابع اصیل آنها تحلیل نموده. نتایج نشان می‌دهد که در اندیشه بهشتی، عدالت نه محصول قرارداد اجتماعی یا تضاد طبقاتی، بلکه پیامد شکوفایی فطرت قدسی در متن ولایت و مسئولیت متقابل انسان‌هاست. نوآوری نظری مقاله در بازسازی «الگوی کارکردی اخلاق توحیدی » می باشد که در آن توحید به‌منزله مبدأ و غایت، پیوند علّی میان فطرت، اراده و عدالت را توضیح می‌دهد. این مدل، ضمن پیروی نکردن از مسیر رایج در پژوهش‌های پیشین (فقهی–حقوقی و عرفانی–سلوکی)، «اخلاق توحیدی» را به‌عنوان چارچوبی معرفتی و نهادی برای شکل‌دهی ساختار توحیدی معرفی می‌کند.نتیجهٔ نهایی نشان می‌دهد هرگاه فطرت ادراکی و ارادهٔ الهی در رفتار انسانی نهادینه‌تر شود، آزادی و عدالت در جامعه نیز تعمیق می‌یابد. این فرایند، تجلّی عینی اخلاق توحیدی در حیات جامعه و مبنای شکل‌گیری تمدنِ توحیدی است. UR - https://marifat.nashriyat.ir/node/5003187 L1 - ER -