* جبار محمدی بلبان‌آباد / کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی jabarmohammadi@gmail.com
مجید وزیري / استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی dr.majid.vaziri@gmail.com
دريافت: 30/11/99 پذيرش: 20/03/1400
چکيده
در نظام حقوقی اسلام و بین‌الملل مداخله در امور داخلی دولت‌ها براساس اصل عدم مداخله، منع شده است. اما بر این اصل، براساس اصول و معیارهایی استثناء وارد شده است. در این مقاله مهم‌ترین اصول مشروعیت مداخله از دیدگاه اسلام با مراجعه به منابع فقهی و حقوقی تبیین و توسعه مفهوم مداخله با ذکر موارد مشابه آن، در نظام حقوق بین‌الملل مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این پژوهش ایجاد تطابق و تعامل بیشتر اصول مشروعیت مداخله، با قوانین موجود در نظام حقوق بین‌الملل و مسائل مستحدثه مطروحه در جهان امروز است.
در این مقاله براساس مطالعه توصیفی، تحلیلی و تطبیقی اصول کرامت انسانی، جهاد دعوت، دفاع از دیگری و اصل امنیت دسته‌جمعی، جهاد تدافعی یا دفاع مشروع و مداخله مبتنی بر دعوت و یا قرارداد به‌عنوان مهم‌ترین اصول مشروعیت مداخله معرفی شده‌اند.
كليدواژه‌ها: مداخله، اسلام، نظام حقوق بین‌الملل، کرامت انسانی، جهاد ابتدایی.
