اخلاق اسلامي

strict warning: Declaration of views_handler_filter_node_status::operator_form() should be compatible with views_handler_filter::operator_form(&$form, &$form_state) in D:\WebSites\nashriyat.ir\modules\views\modules\node\views_handler_filter_node_status.inc on line 14.

نگاهى به مقامات دوستان خدا

معرفت سال بيست و دوم ـ شماره 187 ـ تير 1392، 5ـ11

 

آيت اللّه علّامه محمدتقى مصباح

چكيده

اين مقاله شرحى است بر مناجات محبين امام سجاد عليه السلام. كسانى كه به درك دوستى با خدا دست نيافته اند، ارزش مناجات و مقامات معنوى را درك نمى كنند. اما ره يافتگان معرفت ناب توحيدى، نه تنها درك درستى از محبت با خدا دارند، بلكه بر اين باورند كه اصالتا چيزى غير از خدا دوست داشتنى نيست. اگر هم چيزى را دوست مى دارند ازاين روست كه منتسب به خداست.

خداى متعال با دوستان و بندگانش رابطه ويژه اى دارد و در خلوت و جمع با آنان سخن گفته، روحشان را با خنكاى كلامش مى نوازد. دوستى خدا همواره موجب دوستى با دوستان و اولياى خدا مى شود. محال است كسى خدا را دوست بدارد، اما دوستان و اولياى او را دوست نداشته باشد. زمانى انسان مى تواند محبت خدا را در دل مستقر سازد كه محبت غيرخدا را از دل بيرون نمايد.

كليدواژه ها: دوستى، محبت به خدا، اولياى الهى.

سال انتشار: 
22
شماره مجله: 
187
شماره صفحه: 
5

جلوه هايى ديگر از محبت به خداوند (2)

معرفت سال بيست و دوم ـ شماره 184 ـ فروردين 1392، 5ـ10

آيت اللّه علّامه محمدتقى مصباح

چكيده

محبت به خدا آثار و لوازمى دارد. دوستان خدا كه سختى ها و گرفتارى هاى زندگى و دورى از محبوب آنان را آزرده خاطر ساخته، در جست وجوى جوار محبوب اند و كسب رضايت و تقرب به او. بدين سان به ساحل آرامش رسيده و زندگى پرتلاطم دنيا و دشوارى هاى آن هرگز آنان را وامدار دنيا نمى كند. از بندگى، عبوديت خدا و نيايش و تضرع، درگاه او لذت مى برند و اين حالات معنوى را هرگز با هيچ چيز عوض نمى كنند. آه و ناله گاهى ناشى از مصيبت و گرفتارى هاى زندگى است و گاهى ناشى از سرور و شادمانى بندگان خالص خدا از شوق و شادمانى و ديدار محبوب، در آه و ناله و تضرع به سر مى برند تا اين حالت از آنان سلب نشود؛ چراكه قلب هايشان از محبت خدا سرشار و دل هايشان از جلال و هيبت او گسيخته است. 

كليدواژه ها: محبت، محبت به خدا، آرامش، سرور و شادمانى، عبادت، بندگى.

سال انتشار: 
22
شماره مجله: 
184
شماره صفحه: 
5

جلوه هايى ديگر از محبت به خداوند (1)

معرفت سال بيست و يكم ـ شماره 183 ـ اسفند 1391، 5ـ14

 

آيت اللّه علّامه محمدتقى مصباح

چكيده

محبت خالص، همان چيزى كه اولياى الهى از خداوند مى خواهند، وقتى به بار نشست، همه ذهن و فكر انسان متوجه خدا خواهد شد و مشاهده تجليات و جلال و جبروت الهى، داراى لذتى بى نهايت است كه با هيچ چيز قابل قياس نيست.

 انسان كمال جو و لذت طلب است. همه كمالات لذايذ و زيبايى هاى عالم در خداوند متعال متمركز است؛ از اين رو، وقتى موفق به درك جلوه هاى معبود و معشوق واقعى باشد، دلداده و شيفته او مى شود.

     رضوان و قرب محبوب بالاترين لذت براى عاشق است. همه اين آثار محبت خالصانه خداست. از جمله آثار خالصانه محبت به خدا، بى رغبتى به دنيا و علاقه نشان ندادن به زرق و برق آن است. شخصى كه معرفت حقيقى و محبت خالصانه به خدا دارد و به آنچه نزد اوست رغبت دارد، همواره به ياد خداست. اين سيره معصومان: است.

 

كليدواژه ها: محبت، محبت خالصانه خداوند، جلوه هاى محبت، دوستان خدا، رضاى الهى.

سال انتشار: 
21
شماره مجله: 
183
شماره صفحه: 
5

ارتباط محبت به خدا با رضايت به قضا و قدر او*

معرفت سال بيست و يكم ـ شماره 182 ـ بهمن 1391، 5ـ12

آيت اللّه علّامه محمدتقى مصباح

چكيده

اين مقاله شرحى بر مناجات محبين امام سجاد عليه السلام مى باشد. حضرات معصومين عليهم السلام در ادعيه خود همواره از خدا مى خواهند كه محبت خالصى نسبت به خدا داشته باشند؛ زيرا ممكن است بين محبت به خدا و ساير بندگان، گاهى تزاحم پديد آيد. در مقام تزاحم، مؤمنان واقعى همواره محبت خدا را بر بندگان او ترجيح مى دهند. لازمه اين امر، سرسپردگى كامل به خدا و دل شستن از تعلقات مادى و دل بستن محض به معبود است. توجه به اين نكته نيز لازم است كه تجلى محبت به خدا، در محبت به اولياى الهى و ائمّه اطهار عليهم السلام است. همچنين برجسته ترين محبت خالصانه به خدا، رضايت به قضا و قدر الهى است؛ اينكه از صميم دل همه كارها را به او مى سپارد و تسليم محض او شد، در برابر مصايب و گرفتارى ها خم به ابرو نياورد و اين اوج محبت به خداست.

 

كليدواژه ها: محبت، رضا، قضا و قدر، محبت خالصانه.

سال انتشار: 
21
شماره مجله: 
182
شماره صفحه: 
5

اخلاق در قرآن

  • استاد‌مصباح يزدي

اشاره

در راستاي ارائه سلسله مباحث اخلاقي، تا كنون چند جلسه از اين سخنراني‌ها را به تحرير كشيده‌ايم. اينكه دنبالة اين مباحث از نصر خوانندگاه عزيز مي‌گذرد.

سال انتشار: 
4
شماره مجله: 
16
شماره صفحه: 
4

آثار محبت خداوند به محسنين در قرآن

معرفت سال بيست و يكم ـ شماره 180 ـ آذر 1391، 103ـ119

ابوذر تشكّرى صالح*

چكيده

تصريح و تأكيد قرآن بر محبت خداوند نسبت به محسنين، اهميت خاصى به پژوهش درباره آثار چنين محبتى مى دهد. از طرفى، آگاهى نسبت به آثار محبت خداوند به ويژه مستند به خود قرآن، ثمرات اخلاقى مهمى دارد. اين تحقيق با روش توصيفى ـ تحليلى انجام گرفته و هدف آن معرفى آثار محبت خداوند نسبت به محسنين در قرآن كريم از طريق بررسى آيات و پژوهش در تفاسير و منابع موجود ديگر در اين زمينه است. پژوهش انجام شده نشان مى دهد آثارى كه در قرآن براى محبت خداوند به محسنين ذكر شده، در دو بخش آثار دنيوى و آثار اخروى قرار مى گيرند. از نظر قرآن، برخى از آثار دنيوى محبت خداوند به نيكوكاران عبارتند از: هدايت، دريافت پاداش زودهنگام در دنيا، يارى خداوند، بهره مندى از رحمت الهى، برخوردارى از جايگاه والا، شايستگى دريافت تحيّت الهى، پذيرفته شدن عمل، و مصونيت از سرزنش و عقاب. از جمله آثار اخروى محبت خداوند به محسنين نيز مى توان به «نعمت هاى بهشتى» و «پاداش افزون تر» اشاره كرد.

 

كليدواژه ها: آثار محبت الهى، قرآن، نيكوكاران، احسان، آثار دنيوى، آثار اخروى.

سال انتشار: 
21
شماره مجله: 
180
شماره صفحه: 
103

نگاهى دوباره به قرب الهى*

معرفت سال بيست و يكم ـ شماره 179 ـ آبان 1391، 7ـ14

آيت اللّه علّامه محمدتقى مصباح

چكيده

اين مقال شرحى است بر كلام سيدالساجدين در مناجات... . اين بحث بازتفسيرى بر مفهوم قرب الهى است. قرب گاهى بر مصاديق جسمانى و گاهى بر ادراكات غيرطبيعى و مجرد حمل مى شود. اين مفهوم از شايع ترين اصطلاحات در معارف اسلامى و اديان توحيدى است. در يك برداشت، قرب به قرب خداوند، قرب جسمانى و مكانى و يا زمانى نيست، بلكه مراد قرب و نزديكى معنوى به خداست. در برداشت دوم، قرب الهى امرى معنوى، واقعى، به معناى در نزد خدا بودن است؛ نه به معناى اعتبارى. در برداشت سوم، قرب، به معناى تكوينى است كه هم بندگان خدا از آن برخوردارند. اينكه خداوند لحظه به لحظه افاضه وجود مى كند به متوقف بر قرب الهى است.

  مراد از تقرب به خدا در پرتو عبارات دينى است كه انسان به مرتبه اى مى رسد كه خداوند را بهتر شهود و درك مى كند. هرچند مشاهده خداوند با چشم دل، داراى مراتبى است.

كليدواژه ها: قرب، قرب الهى، شهود خداوند، قرب تكوينى، چيستى قرب.

سال انتشار: 
21
شماره مجله: 
179
شماره صفحه: 
7

اهميت و جايگاه محبت (2)

معرفت سال بيست و يكم ـ شماره 177 ـ شهريور 1391، 5ـ12

آيت اللّه علّامه محمدتقى مصباح

چكيده

اين مقاله كه شرحى بر مناجات المريدين امام سجاد عليه السلام توسط استاد علّامه مصباح مى باشد، به بحث از محبت و اهتمام به آن مى پردازد. برخى مراتب محبت كه لازمه ايمان به خداست، واجب و برخى مراتب مستحب است. مريدين، خداجويانى هستند كه اراده قرب به خداى متعال را دارند. از جمله نشانه هاى محبت به خدا اين است كه محب دوست دارد نام محبوب خود را زياد بشنود و علاقه مند به چيزهايى است كه منسوب به اوست. اما نشانه هاى محبوب خداوند عبارتند از: توبه، پاكيزگى، جانفشانى در راه خدا.‌

كليدواژه ها: محبت به خدا، محبوب خدا، نشانه هاى محبت، نشانه هاى محبوب.

سال انتشار: 
21
شماره مجله: 
177
شماره صفحه: 
5

آداب معاشرت در كلام امام حسن مجتبى عليه‏‌السلام

معرفت سال بيست و يكم ـ شماره 176 ـ مرداد 1391، 51ـ70

نرگس محمدنيا گالشكلامى*
فيض اللّه اكبرى دستك**

چكيده

از آن رو كه توجه و بررسى در زندگى ائمّه اطهار عليهم السلام به عنوان پيشتازان مسير كمال و سالكان حقيقى راه دوست، براى شيعيان متأسى بسيار حايز اهميت است و نيز به دليل آنكه انسان موجودى اجتماعى است و علم به آداب معاشرت در حسن معاشرت او بى تأثير نمى باشد، بررسى كلام آن بزرگواران پيرامون اين مبحث لازم و ضرورى به نظر مى رسد. تحليل مجموعه گفتار امام حسن مجتبى عليه السلام، به عنوان نمونه تمام عيار انسان كامل در باب آداب معاشرت، به طور قطع چراغ فروزانى براى دوست داران وصول به صراط مستقيم مى باشد.
     هدف پژوهش، آشنايى با آداب معاشرت و سازوكارهاى آن در متون دينى با تأكيد بر كلام امام مجتبى عليه السلام است. تلاش در جهت كاربردى كردن آثار و دستاوردهاى حاصل اين تحقيق براى نسل جوان و آگاهى ايشان از «انديشه ناب امام حسن عليه السلام» به عنوان دومين راهبر دينى اين مقاله مى باشد. 

كليدواژه ها: آداب، معاشرت، كلام، امام مجتبى عليه السلام، ائمّه اطهار عليهم السلام، اجتماعى، اخلاق.

سال انتشار: 
21
شماره مجله: 
176
شماره صفحه: 
51

اهميت و جايگاه محبت (1)*

معرفت سال بيست و يكم ـ شماره 176 ـ مرداد 1391، 5ـ14
اهميت و جايگاه محبت (1)*

آيت اللّه علّامه محمدتقى مصباح

چكيده

اين مقال شرحى بر مناجات المريدين امام سجاد عليه السلام مى باشد. در اين فراز از مناجات حضرت به مرتبه اى از محبت كه عالى ترين مرتبه و عشق آتشينى است اشاره دارد. سؤالى كه مطرح است اينكه آيا محبت به خدا امرى واجب است؛ امرى مستحب و فضيلت محسوب مى شود؟ در پاسخ بايد گفت محبت داراى مراتبى است: مرتبه اى از محبت لازمه ايمان به خداست؛ اگر كسى مدعى ايمان بود و از دستورات خدا سرپيچى كرد و واجبات را ترك نمود، ايمانش دروغين خواهد بود.
     مرتبه اى ديگر از محبت، محبتى است كه مقدمه واجب و مطلوبيت آن جنبه ابزارى و تعدى دارد؛ آن مقدار از محبت به خدا كه موجب مى شود انسان واجبات را انجام و گناهان را ترك كند، از باب مقدمه واجب، وجوب عقلى دارد.
     در عين حال، محبت به خدا مراتب مستحبى هم دارد، اما عالى ترين مرتبه محبت اين است كه انسان همه كمالات را از آنِ خدا بداند و وراى كمالات الهى، كمال مستقلى را براى غيرخدا نشناسد. 

كليدواژه‌ها: خدا، محبت به خدا، محبت، مراتب محبت، محبت بالذات، محبت بالعرض.

سال انتشار: 
21
شماره مجله: 
176
شماره صفحه: 
5
محتوای تغذیه