English 

لطف

  • user warning: Can't find record in 'progress' query: DELETE FROM progress WHERE name = 'ultimate_cron_poorman' in D:\WebSites\nashriyat.ir\sites\all\modules\progress\progress.module on line 131.
  • strict warning: Declaration of views_handler_filter_node_status::operator_form() should be compatible with views_handler_filter::operator_form(&$form, &$form_state) in D:\WebSites\nashriyat.ir\modules\views\modules\node\views_handler_filter_node_status.inc on line 14.

مسائل اساسي امامت‌پژوهي در آثار شيخ مفيد

author：admin 07/09/1397 - 22:14
قيمت مقاله الكترونيكي: 
3000تومان

سال بيست و هفتم ـ شماره 248 (ويژة كلام)

سيده منا موسوي / استادیار دانشگاه قم     sm.mousavi@qom.ac.ir 
دريافت: 25/10/96                    پذيرش: 11/3/97

چکیده
این مقاله، به بررسی مسائل اساسی امامت، از دیدگاه شیخ مفید می‌پردازد، تا روشن سازد كه متکلم امامیه و متقدم نامداری مانند شیخ مفید، با روش عقل‌گرایانه خود چه تصویری از امام ارائه می‌دهد و ضرورت وجود و شاخصه‌های امامت را چگونه تبیین می‌کند. به روش توصیفی تحلیلی به دست آمد که ایشان، در بیشتر مسائل امامت هماهنگ با ساير متكلمان امامیه سخن می‌گوید، اما در دو مسئله چالش‌‌برانگیز عصمت و علم امام، تفاوت‌ها بروز می‌یابد. مطابق رویکرد عقل‌گرایانه شیخ مفید، ضرورت وجود امام برخاسته از لطف و تفضل خداوند است، نه عدالت او. عصمت تام امام، مربوط به دوران امامتش است و پیش از آن، صدور گناه سهوی از او، که موجب نفرت و بی‌اعتباری‌اش نشود، جایز است. آگاهی به غیب و امور غیرمرتبط با دین برای امام، ضرورت عقلی ندارد. در همة اين مسائل، ادله نقلی گاه مؤید و گاه منافی نگاه عقلی است. روش شیخ مفيد در موارد تنافی و تعارض بسته به اعتبار روایت، جمع یا طرد است.
کلیدواژه‌ها: امام، علم امام، عصمت، نص، لطف، شیخ مفید

 

سال انتشار: 
27
شماره مجله: 
248
شماره صفحه: 
39

ترابط لطف و فيض با تكليف از ديدگاه اماميه و كاتوليك

author：admin 06/19/1394 - 19:05

سال بيست و چهارم ـ شماره 211 (ويژه دين شناسى)

حسن دين پناه / دانشجوى دكترى اديان مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس سره. hasandinpanah@gmail.com                       

دريافت: 6/9/93               پذيرش: 27/2/94

چكيده

رابطه لطف و فيض با تكليف، از مباحث قابل تأمل در دو مذهب اماميه و مسيحيت كاتوليك است. هرچند دو اصل «لطف» در اماميه، و «فيض» در مسيحيت كاتوليك، در جهت دستيابى انسان ها به سعادت و رستگارى مطرح شده اند، اما در ارتباط با تكليف، نتايج يكسانى نداشته و راه متفاوتى را طى كردند. مقاله حاضر به روش تطبيقى و با رويكرد اسنادى، درصدد است نشان دهد در كلام اماميه، عمل به تكليف و شريعت، تحقق بخش موضوع قاعده لطف است، اما در الهيات كاتوليك، محوريت با اصلِ فيض است، و عمل به شريعت، بسيار كم رنگ است. در واقع، اصل ثابت موردنظر در قاعده لطف، مسئله تكليف است و تحقق لطف الهى براى هدايت و راهنمايى به تكليف است، اما ركن ثابتِ موردنظر در آموزه فيض، خود فيض مسيح است كه ظهور آن، الغاى تكليف و شريعت انبيا را به همراه داشت. اعمال، احكام اخلاقى و آيين هاى صادرشده از سوى مسيح و كليساى كاتوليك در واقع براى كسب فيض الهى مقرر شده اند.

 

كليدواژه ها: لطف، فيض، تكليف، شريعت، كليسا، آيين هاى مقدس.

سال انتشار: 
24
شماره مجله: 
211
شماره صفحه: 
77

نقد و بررسى انديشه تأثيرپذيرى متكلمان قرن 4و5 اماميه از معتزله در عدل الهى

author：admin 02/28/1393 - 23:20

سال بيست و دوم ـ شماره 195 ـ اسفند 1392، 89ـ106

سيدمحمدعلى احسانى

چكيده
متكلمان معتزله و اماميه از روزهاى نخست در كنار هم به گفت وگو، بحث و مناظره مشغول بوده اند. در اين فضا ممكن است تأثيراتى براى هريك از جريان ها حاصل شده باشد. اين تحقيق با روش تحليلى ـ تطبيقى انجام گرفته و به دنبال نقد و بررسى «انديشه تأثيرپذيرى متكلمان اماميه از معتزله در عدل الهى» است.
     مكتب اماميه و معتزله به علت پذيرش حسن و قبح عقلى به عنوان مبنا و اساس عدل الهى و ساير آموزه هاى دينى به عدليه معروف شده اند. آنها با اين مبنا، آموزه هاى دينى را به نحوى تحليل كرده اند كه خروجى آن، اختيار انسان، وجوب لطف و رعايت اصلح، وجوب تكليف، نفى تكليف فراتر از طاقت، وجوب اعواض بر آلام ابتدايى و تفسير حكيمانه شرور بوده است. البته آنها در برخى از باورها اختلافات جزئى و در بحث اراده و اختيار اختلاف نظر مهم دارند. معتزله در اين باب، راه افراطى تفويض را برگزيده اند، اما اماميه با پيروى از ائمه اطهار: نظريه «لاجبر و لاتفويض بل امربين الامرين» را برگزيده اند.

كليدواژه ها: تأثيرپذيرى، عدل الهى، حسن و قبح عقلى، لطف، اختيار، اعواض، انتصاف.

 

*  كارشناس ارشد دين ‏شناسى مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس‏سره. ehsanimohammadali@gmail.com
دريافت: 30/7/91               پذيرش: 11/12/92

 

سال انتشار: 
22
شماره مجله: 
195
شماره صفحه: 
89

قاعده لطف و ادلّه نقلى آن

author：admin 02/29/1393 - 07:57

سال بيست و دوم ـ شماره 195 ـ اسفند 1392، 27ـ41

سيدجمال الدين موسوى*
محمدتقى شاكر اشتيجه **

چكيده
«لطف»، به عنوان يكى از قاعده هاى مهم و تأثيرگذار در علم كلام، عبارت است از هر آنچه كه مكلف با آن، به انجام فعلِ طاعت نزديك، و از معصيت دور گردد و در اصلِ توان مكلف بر انجام فعل، دخيل نبوده و به حد اجبار نرسد. معتزله از طرف داران اين قاعده هستند و اكثر آنان فعل لطف را بر خداوند واجب مى دانند. اشاعره در مقابل، منكر اين قاعده هستند و اساسا چيزى را بر خداوند واجب ندانسته و به تبع، لطف را نيز بر خداوند واجب نمى دانند. اكثر علماى اماميه، قايل به وجوب لطف بر خداوند هستند و مسائلى مانند وجوب نبوت و وجوب وجود امام معصوم در هر عصر و زمان را با آن اثبات مى كنند. كاربرد اين قاعده در علم كلام گسترده بوده و كسانى كه قايل به وجوب لطف هستند، وجوب تكليف شرعى، حسن آلام ابتدايى، وجوب وعده و وعيد، وجوب عصمت انبيا، وجوب بعثت انبيا و وجوب نصب امام را با اين قاعده اثبات مى كنند. آيات فراوانى از قرآن وجود دارد كه به غايات و مبادى لطف اشاره دارد، اما اكثر آنها دلالت بر وجوب لطف بر خداوند ندارد. روايات فراوانى در باب بعثت انبيا و خالى نبودن زمين از حجت خدا وجود دارد كه دلالت بر لطف بودن اين افعال از جانب خداى متعال مى كند، اما دلالت بر وجوب اين افعال و وجوب هرگونه لطف به گونه عام از جانب خداوند متعال ندارد. روش پژوهش تحليلى ـ توصيفى مى باشد.

كليدواژه ها: قاعده، لطف، وجوب، آيات، روايات.

 

 

*  كارشناس ارشد علوم حديث گرايش كلام. sjm900979@yahoo.com
**  دانشجوى دكترى كلام اماميه دانشگاه قرآن و حديث.    14mt.shaker@gmail.com     
دريافت: 25/8/91               پذيرش: 11/12/92
 

سال انتشار: 
22
شماره مجله: 
195
شماره صفحه: 
27
محتوای تغذیه